سرطان 

در هر عصري از تاريخ ، بشر گرفتار ترس از يك بيماري بوده است مثلا در گذشته انسان از بيماري سل بيش از سرطان و اينك از يك بيماري نو ظهور چون ايدز رنج مي برد .اما سرطان بي شك از نگران كننده ترين اين بيماري هاست.

سرطان چيست ؟

همانطور كه يك ساختمان بزرگ از تجمع تعداد زيادي آجر ، خشت يا سنگ تشكيل شده است ، بدن تمام موجودات زنده نيز از تجمع تعداد زيادي سلول به وجود آمده است .

در حالت طبيعي هر روز ميليون ها سلول در بدن انسان به علت پيري يا صدمات و جراحات مي ميرند و به جاي آنها سلولهاي تازه اي جانشين مي گردند . در بعضي از شرايط به عللي ، يك سلول تغيير شكل پيدا مي كند و تبديل به يك سلول سرطاني مي گردد . سلول سرطاني براي هدف خاصي يا وظيفه به خصوصي تقسيم بندي نمي شود . تقسيمات بي هدف و سريع سلولهاي سرطاني در هر نقطه بدن كه باشد به تدريج توده يا توموري تشكيل مي دهد . اين توده سرطاني با ترشح موادي به داخل بدن و يا فشار به اعضاي مجاور موجب اختلالات عظيمي در بدن مي گردد .

علت ايجاد سرطان :

هر يك از بيماريها به صورت خاصي به وجود مي آيند و علت ابتلا در بيماري متفاوت است مثلا سرخك ، وبا ، اسهال و... از طريق تماس انسان با بيمار يا مواد آلوده ايجاد مي شود . در سرطان نيز مواد يا شرايطي وجود دارند كه انسان پس از تماس با آن ها ( به مدت كافي و مقدار كافي ) مبتلا به سرطان مي شود .

عوامل سرطان زا :

1. انواع دخانيات در اثر استعمال انواع دخانيات ، صدها ماده شيميايي سرطان زا تشكيل مي گردند كه پس از ورود به بدن و انتشار در آن باعث ايجاد سرطان در اندام هاي مختلف بدن مانند لب ، حنجره ، ريه ، مري ، مثانه و... مي شوند .
2. اشعه آفتاب (اشعه ماوراي بنفش نور آفتاب) ، در پوست خاصيت سرطان زايي شديدي دارد .
3. الكل
4. ويروس ها : نقش ويروسها در برخي از سرطان ها شناخته شده است مثلا، ويروس هپاتيت B در ايجاد سرطان كبد و ويروس HIV در بروز ساركوم كاپوزي ( نوعي سرطان پوست كه در بيماران مبتلا به ايدز ديده مي شود .)
5. روش تغذيه مصرف بعضي از انواع غذاها در ايجاد يا جلوگيري از پيدايش بعضي از سرطانها تاثير دارد به طور مثال : نوشيدن نوشابه هاي بسيار داغ و فقر غذايي و كمبود ويتامين A استفاده از ميوه ها و سبزيجات به مقدار كم و ناكافي .
6. ترياك
7. بعضي مواد و كرمهاي آرايشي
8. مواد شيميايي

علايم هشدار دهنده سرطان :

سرطان در ابتدا يك بيماري محدود و كوچك است ، بسته به نوع ،گاهي كانسر اگر به موقع تشخيص داده شود شانس بهبودي كامل آن بسيار زياد مي باشد . توجه به علايم كوچكي كه در ابتداي ايجاد سرطان پيدا مي شود ، مي تواند باعث تشخيص زودرس سرطان گردد اين علايم عبارتند از:

1. تغيير در عادات دفع مدفوع يا ادرار مثل يبوست يا اسهال غير طبيعي به مدت طولاني .
2. اختلال دفع ادرا ر
3. وجود خون در ادرار
4. زخمي كه پس از 2 هفته بهبود نيابد .
5. تغيير در اندازه شكل ، رنگ زگيل يا خال هاي موجود درسطح بدن .
6. ايجاد توده يا برآمدگي در پستان يا هر نقطه ديگر بدن
7. خونريزي يا ترشح غير طبيعي از دستگاه تناسلي زنانه يا مجاري طبيعي بدن
8. اشكال در بلع غذا
9. سرفه هاي مداوم يا گرفتگي صدا

با پيدايش هر كدام از اين علايم بايستي پزشك بررسي دقيق انجام دهد.مبارزه با سرطان شامل مجموعه تدابيري است بر اساس دانش كنوني پزشكي كه تا با ايجاد زمينه هاي پيشگيري ، تشخيص زودرس ، درمان به موقع و مراقبتهاي باز تواني باعث كاهش قابل توجه بروز موارد جديد و افزايش شمار بهبودي از سرطان و كاهش زمين گير شدن به علت سرطان شود .

1. پيشگيري اوليه ( جلوگيري از پيدايش بيماري ) : پيشرفت دانش ، شناخت ما را از عوامل ايجاد كننده بعضي سرطان ها افزايش داده و اينك مي توان در كل جمعيت و نيز در گروههاي در معرض خطر با اين عوامل مبارزه كرد ، اين اقدامات شامل :

الف ) آموزش جهت كاهش مصرف الكل و دخانيات

ب ) تغذيه صحيح

ج ) پاك كردن مسكن و محيط كار از مواد و عوامل سرطان زا

د ) بهسازي محيط

ه ) واكسيناسيون ( هپاتيت B )

و ) اهميت انجام آزمايشات معده اي

ي ) درمان ضايعات پيش سرطاني

2. پيشگيري ثانويه ( يا طولاني عمر كردن ) : از موقعي كه اولين سلول سرطاني تشكيل مي شود تا موقعي كه به حجم و وزن قابل ملاحظه برسد گاهي سال ها طول مي كشد . علاقه بيمار به تندرستي خود و انجام معاينات دوره اي ، علاقمندي پزشك معالج و وجود آزمايشگاه معتبر تشخيص بعضي از سرطان ها در مراحل اوليه و قابل درمان را ممكن مي سازد.

تدابير در اين سطح از پيشگيري عبارت است از :

• حذف مواد سرطاني
• تشخيص زود رس موارد بيماري سرطان

درمان

3. پيشگيري ثالثيه : در سرطان ها ممكن است بعضي از اندامها و اعضاي بدن صدمه ببينند يا قطع شوند كه با بازتواني مي توان مقداري از مهارت ها و كارهاي از دست رفته را به فرد باز گرداند . بنابراين در اين سطح مي توان فعاليتهايي در راستاي بازتواني جسمي و رواني بيماران سرطاني انجام داد . 9 درصد از مرگ ها در سراسر جهان به علت انواع مختلف سرطانها مي باشند، ولي در صورت تفكيك ارقام جهاني ، ميزان سرطان در كشورهاي پيشرفته و رو به پيشرفت تغييرمي نمايد.در كشورهاي پيشرفته جهان سرطان ها - پس از بيماري هاي قلبي عروقي – دومين علت مرگ و موجب 19 درصد مرگ ومير مردم است، ولي در كشورهاي رو به پيشرفت چهارمين علت مرگ و علت 6 درصد مرگها مي باشد . پيش بيني مي شود كه با ادامه ي روند فعلي ميزان بروز سرطان تقريبا در همه ي نقاط جهان افزايش خواهد يافت و علت آن بيشتر مربوط به افزايش اميد زندگي و دگرگونيهاي سبك زندگي و تغييرات محيط زيست است .

بسياري از مراجعين به خانه هاي بهداشت ، پايگاههاي بهداشتي و مراكز بهداشتي ، درماني و مطب پزشكان را به خصوص فصول سرد سال افرادي تشكيل مي دهند كه سرماخوردگي دارند .

مردم عوام ، عفونتهاي حاد تنفسي را در مجموع سرماخوردگي مي پندارند . درصد زيادي از علل مرگ و مير اطفال به دليل عفونتهاي حاد تنفسي مي باشد . طراحي چارت ARI و دستورالعمل اجرايي آن تا حد زيادي مي تواند مشكل گشا باشد .

كودكان زير 5 سال كه يكي از چهار علايم :

1- سرفه

2- تنفس مشكل

3- گوش درد

4- گلودرد

را داشته باشند ، بايد ارزيابي و درمان شوند .

سرماخوردگي شايع ترين بيماري عفوني در نزد انسان مي باشد . ويروس سرماخوردگي از طريق دستگاه تنفسي وارد بدن مي شود . اين بيماري هم از لحاظ اقتصادي و هم از نظر عوارض احتمالي آن بسيار با اهميت است . باعث غيبت كارگران و پرسنل بخش از كار و وقفه و ركود در چرخ اقتصادي هر كشور مي شود ، همچنين غيبت محصلين و دانشجويان از مدارس و كلاس درس و عقب ماندن از درس از عوارض مهم اين بيماري مي باشد و مهمتر اينكه در صورت عدم بهبودي سرماخوردگي عوارضي از قبيل التهاب سينوسها، گوش مياني ، حلق ، ناي و نايژه ها را در پس دارد .بچه هاي كوچكتر از 5 سال مستعد ترين گروه سني را تشكيل مي دهند . استعداد ابتلا به طور تدريجي از 5 سالگي تا سنين 18تا 20 سالگي كاهش مي يابد و سپس استعداد ابتلا ثابت باقي مي ماند . بطور متوسط يك فرد در يك سال 3تا5 بار دچار سرماخوردگي مي شود كه اين مساله به تماسها و عوامل محيطي بستگي دارد . بيماري به وسيله تماس با ذرات آلوده اي كه از عطسه كردن حاصل مي شوند منتشر مي شود . ضعف عمومي و لرزيدن يا احساس سرما سرما كردن ، خستگي ، محيطهاي پر تراكم و عدم رعايت بهداشت ، فصل و مكان جغرافيايي ، فراواني ويروس آنفلونزا در طول ماههاي فصل زمستان ، شغل و گاهي مسافرت ، وضع بد تغذيه و ناهنجاريهاي ساختماني قسمتهاي فوقاني دستگاه تنفس مثل انحراف بيني و بزرگ بودن لوزه ها از عوامل زمينه ساز در ايجاد سرماخوردگي مي باشند . ايمني نسبت به بيماري تقريبا يك ماه دوام دارد و تاكنون واكسني كه بتواند طول دوره ايمني را افزايش دهد يافت نشده است .

راههاي انتقال بيماري :

در سرماخوردگي راههاي تنفس فوقاني خصوصا بيني ، حلق ، سينوسهاي ضميمه بيني و حنجره دچار آماس و تورم مي شود . بيش از 100 نوع ويروس مهلك در ايجاد سرماخوردگي دخالت مي كنند كه به نام ويروسهاي بيني (( رينو ويروس )) موسوم گرديده اند .

مهمترين راههاي انتقال بيماري :

• شايع ترين راه انتقال بيماري وارد شدن ميكروبها به ريه ( آسپيراسيون ) مي باشد . پنوموني هايي مانند پنوموني استرپتوككي ، هموفيلوس آنفلونزايي ومايكوپلاسمايي از اين طريق منتقل مي شوند .
• استنشاق ذرات عفوني : ويروسها و سل ازاين طريق منتقل مي شوند و در استنشاق ذرات عفوني انتقال يا مستقيم و يا غير مستقيم انجام مي گيرد . انتقال مستقيم در اثر تماس و يا انتشار قطره هاي آب دهان و انتقال غير مستقيم بوسيله دست و اشيايي كه به تازگي آلوده به ترشحات بيني و گلوي شخصي آلوده شده است صورت مي گيرد .
• انتشار از طريق خون : بيشتر باكتريهاي استافيلوكوك اورئوس از اين راه منتقل مي شوند .
• تلقيح مستقيم و گسترش مجاورتي از راه لوله تراشه و زخم هاي قفسه سينه به وسيله چاقو يا گلوله .

دوران نهفتگي :

دوران كمون بيماري كوتاه بوده و از 2تا 4 روز متغير است . شروع بيماري معمولا ناگهاني و با احساس خارش و سوزشي در حلق و بيني و گوش شروع و به دنبال آن علائم عطسه ، آبريزش از بيني و حالت كوفتگي و خستگي ظاهر مي شود ، معمولا تب خفيف و ضعف هم ديده مي شود كه در شير خواران و بچه هاي كوچك شايع تر است .بيمار احساس سرما مي كند ، ولي به ندرت ممكن است لرز نمايد . بيماران دچار سردرد هستند ولي سردرد خيلي شديد معمولا نشانه وجود بيماري ديگري است . حس بويايي و چشايي در بسياري از موارد دچار اختلال مي شود . بيمار ممكن است از دردهاي مبهم در ناحيه كمر و دست وپا شكايت داشته باشد. در مراحل ابتدايي ناخوشي ، بيمار سرفه مي كند واين سرفه در موارد مختلف ، شدتهاي متفاوت دارد . با پيشرفت بيماري مخاط گلو و بيني پر خون مي شود و مجاري بيني مسدود مي گردند . سوراخهاي بيني و پوست لب فوقاني حساس و كم و بيش متورم و خراشيده مي شود . در مراحل آخر بيماري ترشح مخاطي بيني غليظ و چركي مي شود .

درمان سرماخوردگي :

متاسفانه در بسياري از موارد مردم اقدام به خود درماني و مصرف آنتي بيوتيك هاي مختلف مي كنند كه هم از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نيست و باعث به بار آوردن خسارت مالي زيادي مي شود و هم باعث ايجاد مقاومت دارويي در برابر آنتي بيوتيك ها مي شود ، در اين زمينه بايد دانست ، بسياري از علايم اوليه بيماريها درست شبيه سرماخوردگي مي باشد و اين اقدامات مانع از تشخيص و درمان به موقع آن بيماري مي شود . بنابراين تشخيص و درمان سرماخوردگي به عهده پزشك يا پرسنل بهداشتي مي باشد كه بيشتر روي مراقبت در منزل تاكيد مي شود . درمان سرماخوردگي درمان شكايات بيمار است . تاثير استراحت ، مايعات كافي و رژيم غذايي مرتب به همان اندازه داروهاي شناخته شده مي باشد.بايد از گرم شدن بيش از حد و لرزيدن بيمار جلوگيري كرد . استامينوفن و ساير داروهاي ضد درد ممكن است به بهبود حالت ضعف عمومي كمك كنند.گاهي استفاده از آنتي هستامين ها در چند روز اول بيماري برخي شكايات را بهبود مي بخشد. هيچ گونه موردي جهت استفاده از آنتي بيوتيك ها در مورد يك سرماخوردگي بدون عارضه وجود ندارد . مي توان براي برطرف ساختن انسداد بيني ، قطره بيني تجويز نمود ، اما بايد از اين گونه قطره ها تنها گاه به گاه و فقط براي مدت كوتاه استفاده كرد.آنفلوانزا به سرماخوردگي معمولي شباهت دارد ، بطوريكه حتي گاه اصطلاح سرماخوردگي را براي آنفلوانزا واصطلاح آنفلوانزا را براي سرماخوردگي معمولي بكار مي برند . آنفلوانزا هميشه شدت بيشتري نسبت به سرماخوردگي دارد.

پيشگيري :

براي پيشگيري از بروز سر ماخوردگي و انتشار آن اقدامات زيادي انجام شده است كه مهمترين آنها عبارتند از تجويز واكسن هاي پلي والان ، مصرف مواد قليايي ، مركبات . به كار بردن مقادير زيادي از برخي ويتامين ها و اشعه ماوراي بنفش . بايد توجه داشت كه هيچ كدام از اين اقدامات و روشها به طور كامل موثر واقع نگرديده است .

اما باز هم اقداماتي به شرح زير توصيه مي شود :

• اجتناب از تراكم جمعيت در محل هاي زندگي وخواب،بخصوص در موسسات، سربازخانه ها ، كشتي ها و... .
• آموزش به مردم براي رعايت نكات بهداشت شخصي مثل پوشاندن دهان به هنگام سرفه و عطسه ، دفع صحيح ترشحات بيني و دهان و شستشوي مكرر دستها .
• چون ويروس از راه تماس نزديك توسط قطرات بزرگ ، ترشحات بيني و دهان منتقل مي گردد ، لذا به حداقل رساندن تماس با فرد بسيار مهم است .
• به علت تماس مكرر انگشتان با ترشحات بيني حاوي ويروس معمولا انگشتان فرد مبتلا به سرماخوردگي آلوده بوده و موجب مي شود ويروس از طريق دست دادن ويا دست زدن به وسايلي كه در تماس بادست بيمار آلوده شده اند و نظير( دستگيره درب ) به افراد حساس منتقل گردد .
• ايزوله كردن بيمار ( جداسازي ) در صورت امكان توصيه مي شود . معمولا شكايات آنقدر شديد نيستند كه مانع كار بيمار جز طي 2يا 3 اول بيماري شوند .

اگر بتوان جداسازي را به مرحله اجرا درآورد، ممكن است وقوع سرماخوردگي در جمعيت به ميزان قابل توجهي كاهش پيدا كند .

والدين براي كودكان چه كمكي مي توانند بكنند ؟

• اگر كودك بيمار است ، از قطره بيني ، اسپري بيني ، شربت سينه و بخور – در زماني كه او خواب است – استفاده كنيد .
•  از بردن كودك به مكان هاي سر پوشيده و پر جمعيت ، مانند فروشگاهها ، ميهماني ها و رستورانها در فصل هاي سرد ، هر چند مشكل است ، بپرهيزيد ، زيرا توانايي كودكان 3تا5 سال ، در تحمل بيماري عفونت مجاري فوقاني تنفسي كمتر از بزرگسالان است .
• اگر كودك علايمي چون خستگي ، تب و سرفه هاي مداوم دارد ، او رادر خانه نگه داريد ، زيرا بودن او در مدرسه و بازي با كودكان ، موجب گسترش آلودگي مي شود .
• از تماس كودك سالم با افراد بزرگسالي كه علايمي چون آبريزش از بيني ، عطسه وسرفه دارند ، جلوگيري كنيد و نگذاريد با اسباب بازي كودكي كه سرماخورده است ، بازي كند ، مگر اينكه قبلا اسباب بازي او را بشوييد .
• از كودكان بيمار خواهش كنيد ، پوست يا لباس كودك شما را لمس نكنند ، دستهايشان را بشويند و هنگام ملاقات با كودكان سالم ماسك بر دهان داشته باشند .
• در صورت بروز هر گونه مشكل به پزشك مراجعه كنيد و از خود درماني بپرهيزيد .
• بيشتر وقتها تزريق واكسن آنفلوانزا به كودكاني كه بيماريهاي مزمن دارند ، به ويژه در آغاز فصل سرما ، مفيد است . اگر كودك شما سالم باشد،به تزريق واكسن آنفلوانزا نيازي نخواهد داشت .

همه گير شناسي و فيزيوپاتولوژي:انسان تنها مخزن شناخته شده ويروس بشمار مي رود، ويروسها خيلي حساس و شكننده بوده تنها با تماس مستقيم پوستي منتقل مي شوند :

بوسه، دستهاي آلوده به بزاق يا ضايعات جلدي ، رابطه جنسي ، زايمان و... دوران پنهاني 2-12 روز است . به هنگام عفونت ابتدايي ويروس در نقطه تلقيح افزايش پيدا مي كند ، سپس در گانگليون هان عصبي جا مي گيرد . با وجود اين بازگشت مرض امكانپذير است :

ممكن است يك آلودگي و سرايت مجدد ( ويروس خارجي يا اگزوژن ) سبب اين باز گشت باشد . ولي اغلب اوقات علت فعال شدن ويروس خفته در گانگيونهاي عصبي مي باشد . برخي عوامل برانگيزنده يا بروز دهنده عود بيماري است ،( مانند ضربه ها ، عفونتها ، استرسها ، قاعدگي و...) .

با روشهاي سرم شناسي و فيزيكي و شيميايي مي توان دو نوع ويروس تب خال را از هم باز شناخت .

دو ويروس تب خال 1و2 دو نوع ويروس مشخص و مجزا مي باشند . بنابراين عفونت ابتدايي و بازگشت ويروس نوع يك (HSV1 ) مانع بروز عفونت ابتدايي (HSV2 ) نمي باشد .

تظاهرات باليني : عفونت ابتدايي ويروس تبخال نوع 1 : آزمونهاي سرم شناسي نشان مي دهد كه 90 تا95 درصد موارد ، اين عفونت ابتدايي كه بين سن 7 ماهگي تا 4 سالگي پيدا مي شود ، آشكار و مشخص نيست . بيشتر نوزادان داراي پادتن منتقل شده از مادر خويش مي باشند كه در 6 ماه اول زندگي از بين مي رود . در صد افراد ايمن به تدريج بين سن 5تا 12 سالگي افزوني يافته و در سن بلوغ به حدود 90 درصد مي رسد . بنابراين عفونت ابتدايي يك بيماري دوران كودكي است . تظاهرات باليني آن متفاوت و متغير مي باشد . شايعترين شكل آن آماس لثه و مخاط دهان است.اشكال سخت و جدي آن تبخال چشم، آنسفاليت تبخالي ،آبدانكهاي چركي ( پوستول ) آبله اي شكل و اشكال منتشر در افراد غير ايمن ( دارنده كاهش ايمني ) ديده مي شود .

ورم لثه ها و مخاط دهان :

دوران كمون 8-3 روز است بيشتر كودكان را تا سن 4 سالگي مبتلا مي سازد ، ولي امكان دارد كه در نوجوانان و افراد بالغ هم ملاحظه شود . در ابتدا توأم با دشواري بلع ، سوزش مخاطي ( موضعي ) و افزوني بزاق مي باشد و سپس دانه هاي آبدانكي سپس زخمي دردناك و آفتي كاذب انبوه يا پوشيده از پرده سفيد رنگ پيدا مي شود و مخاط ورم دار و قرمز بوده با تماس و لمس مي تواند خونروي حاصل شود . چندين دانه در خارج لبها ملاحظه مي شود و همراه آدنوپاتي گردني است . بيماري معمولا 15-7 روز طول مي كشد . در صورت آماس قرنيه مشورت با چشم پزشك ضرورت دارد . درمان فوري در صورت ورم قرنيه ضروري است و گرنه خطر اختلال ديد، كراتيت عميق ، نكروز قرنيه و كوري وجود دارد . در كودكان برزگتر و افراد بالغ عفونت ابتدايي تبخالي گاه به صورت يك مننژيت لنفوسيتي بويژه آنسفاليت ( HSV1 ) بروز مي كند . اين عارضه به صورت يك نكروز خونريزي دهنده بيشتر در لوب پيشاني و گيجگاهي همراه با خيز مغز جلوه گر مي شود . پيش آگهي اين آنسفاليت خطير است زيرا به خودي خود 70 درصد موارد كشنده است . تشخيص فوري آنسفاليت تبخالي ضروري است . از لحاظ باليني در برابر وجود نشانه هاي گرفتاري ناحيه گيجگاهي – پيشاني ، ازبين رفتن حس بويايي ، هذيان شامه اي ، شنوايي ، چشايي ، آفازي اختلالات رفتاري ، آزمايش مايع نخاع لنفوسيتوز با افزوني پروتئين ( به مقادير مختلف ) ، قند طبيعي و وجود گويچه هاي قرمز در مايع نشان مي دهد ( سبب نكروز مخفي خونريزي دهنده )تشخيص حتمي آنسفاليت تبخالي با بافت برداري است كه اجازه تشخيص ياخته اي شناسي و جداكردن ويروس را مي دهد . همچنين از انتر فرون آلفا استفاده مي شود . افزوني انترفرون آلفا در روزهاي اول بيماري بيانگر يك روند عفوني ويروسي است . ولي ويژه ويروس تبخال نمي باشد .

در تمام موارد اگر مشكوك به آنسفاليت تبخالي باشيم مي بايد هر چه زودتر تدابير مناسب را آغاز كنيم زيرا تنها وسيله اميد به بهبود پيش آگهي مي باشد .

دانه هاي چركي يا پوستولر آبله اي شكل : يا مرض كاپوزي ژوليو سبرگ يك عفونت نادر و خطير است كه در نوزادان مبتلا به ضايعات جلدي مزمن منتشر مانند اگزما ( سودا ) ملاحظه مي شود . درماتوزها پوستولي نكروزي ويروس هاي تبخال و آبله يا چندين ويروس واكسن مسئول اين عارضه در نوزادان اگزمايي هستند. در افرادي كه كاهش ايمني دارند عفونت ويروسي تبخالي به صورت ضايعات منتشر و گسترده ( زخم هاي گوارشي ، پنوموني بينا بيني و... ) بروز مي كند .

سرانجام يادآوري مي كنيم كه عفونت ويروس تبخالي به صورت جايگزيني ويژه مانند جايگزيني در انگشتان در برخي از موارد عفونت ابتدايي جلوه گر مي شود ( تحريك كاذب ).

عفونت ابتدايي ويروس تبخالي ( HSV2 ) :

اين عفونت از راه تناسلي ( آميزش ) سرايت مي كند در مواردي مخفي است و در مواردي آشكار در 40% موارد همراه تب و آدنوپاتي كشاله ران است . بهبود خود به خود در مدت 15 تا 25 روز فرا مي رسد.تبخال نوزاد مادر است ( 5-1 در هزار تولد ) ولي مزاحم و سخت مي باشد . معمولا به سبب تبخال ويروس ( HSV2 ) مادر نوزاد آلوده مي گردد . بدين ترتيب متوجه مي شويم كه يك عفونت ابتدايي در آخر آبستني ( آلودگي موقع زايمان هم به سبب عبور نوزاد از دستگاه تناسلي آلوده ) وجود دارد.انتقال از راه جفت مادر است كه استثنايي مي باشد در 3/1 موارد تبخال نوزاد توسط ويروس نوع يك ايجاد مي شود كه مربوط به آلودگي مادر روي لبها و پوست اطرافيان نوزاد است . تبخال نوزاد به دو صورت عمومي و مننگو آنسفاليت در مي آيد .

الف ) تبخال عمومي : منظره باليني مشابه يك سپتي سمي نوزاد است كه بين 5 تا 10 روز زندگي آغاز مي شود و همراه تاولهاي مخاطي و پوستي ساده يا نكروزي يك هپاتيت نكروزان با يرقان يك طحال و كبد بزرگ مي باشد، خونريزي ها به علت ترومبوسيتوپني است. حالت عمومي به سرعت رو به وخامت ميرود . گرفتاري عضله قلب ، ريه ها و بويژه مخ ( آنسفال ) ممكن است ملاحظه بشود . مسير مرض تقريبا در تمام موارد در مدت چندين هفته مرگبار است .

ب ) مننگو آنسفاليت تبخالي ، نادرتر بوده از تبخال عمومي به سبب گرفتاري وسيع مراكز عصبي و مغز قابل تشخيص است . اين عارضه در تمام موارد مرگبار نيست ولي ممكن است عوارض شديدي بجاي بگذارد .

تبخال راجعه : چگونگي بازگشت تبخال هنوز بخوبي روشن نيست گاهي به ظاهر خود بخود و بدون سبب مي باشد امكان دارد تحت شرايط ويژه اي بازگشت كند ( عوامل برانگيزنده مانند ضربه استرس ، قرار گرفتن در معرض پرتو ماوراء بنفش ‌‌‌[ تبخال به سبب تابش خورشيد] اختلال هورموني [ قاعدگي : تبخال قاعدگي ] ) كثرت بازگشت در افراد مختلف فرق مي كند و همواره در يك محل ظاهر مي شود .

دانه هاي جلدي يا مخاطي : معمولا در يك ناحيه ويژه ظاهر مي شود . ( اطراف دهان و بيني، گونه ها ، ابرو ، گوش ، دستگاه تناسلي ، سر آلت ، كفل ، انگشتان و... ) معمولا در مقدمه بروز دانه ها يك حالت سوزش وجود دارد .

تشخيص زيستي تبخال :

روشهاي مستقيم تشخيص سلولي : در غياب كشت ياخته اي و براي تشخيص سريع سودمند است .

جست وجوي ويروسي در كشت بافتي از ياخته هاي به دست آمده از مايع نخاعي و ياخته هاي خون امكانپذير است .

درمان : جهت درمان حتما با پزشك مشورت كنيد.