مذاکره بجای مشاجره در خانواده

*عزت عراقی، کارشناس هوشبهری و مربی دانشکده پرستاری- مامایی مشهد

** فتحعلی عظیمی، کارشناس ارشد مدیریت و مربی دانشکده پرستاری- مامایی

مقدمه: همه والدین کودکشان را دوست دارند؛ به خصوص کودکان فرمانبردار و مطیع را اما آنچه باعث رفتارهای دفاعی والدین می شود احساس فشاری است که توسط کودک به آنها وارد می شود. وقتی بچه ها به طور دائم بحث می کنند و حتی به اقتدار و مقام والدین احترام نمی گذارند و به حق تصمیم گیری آنها اهمیتی نمی دهند، والدین آزرده و عصبانی می شوند.

مذاکره نه مشاجره:کل مسائلی را که توسط والدین و کودکان مورد مجادله قرار می گیرد، می توان به دو بخش عمده تقسیم کرد:

1- معیارها یا مقررات هر خانواده 2- فراپیغام

فرا پیغام رابطه بین گوینده و شنونده را بررسی می کند . اگر فرا پیغام خویشایند نباشد اثری مخرب بر مخاطب و تاثیری ناخوشایند بر گوینده دارد و رابطه را تیره و سنگین می کند . توضیح و تبیین زیاد از حد توسط والدین نیز اغلب سبب شکایت آنها می شود . والدین باید دو نکته را مورد توجه قرار دهند، یکی سن کودک و قابلیت فهم و پذیرش او و دیگری شرایط و خلق و خوی کودک، کودکان مثل خود ما گاهی حوصله یا آمادگی شنیدن را ندارند. اگر در چنین شرایطی فرزندانتان را مجبور به شنیدین توضیخات خود کنید، عملا او رابه مشاجره و جنگ و جدل فراخوانده اید. در ضمن فرزندان باید بدانند که برای انجام بسیاری کارها، نیاز به کسب اجازه از والدین خود دارند و این یک قاعده است، یک امر بدیهی و ضروری زمانی که آنها این اصل را پذیرفتند می توان بر سر چرایی اش با آنان وارد مذاکره شد. توجه کنید مذاکره نه مشاجره. گاهی لازم است که کودکمان را اگر در انجام عملی تردید داریم یا دو دل هستیم تا جایی که لازم است آنان را همراهی کنیم. وقتی ما مقابله به مثل نمی کنیم و نسنجیده احساسات فرزندمان را سرکوب نمی کنیم، مجادله و کشمکش هم بوجود نمی آید گروهی از والدین تصور می کنند اگر بلافاصله مخالفتشان را ابراز نکنند و با کودک به مجادله نپردازند توسط کودک نادیده انگاشته می شوند.در چنین مواردی کودک یا نوجوان با احساص خطرناکی مواجه می شود و در نتیجه کودکانی مستعد گناه و شرمساری می پروانیم یا کودکانی تنها و عاصی در هر دو صورت این کودکان، بزرگانی موفق نخواهند بود و تصورشان از خود و خودباوری و عزت نفس دچار اختلال است.

مقابله با خشم:کودکان هنوز نیاموخته اند که عواطف و هیجانات خود را به نحوی مناسب کنترل کنند . بنابراین این ما هستیم که به عنوان اصلی ترین الگوهای در دسترس کودک باید به آنها بیاموزیم که چگونه عواطف یا تمایلات مثل خشم را کنترل کنند، چرا که خشم باعث بروز عکس العمل های بدون تفکر می شود اینها واقعیات ناخوشایندی اند که می توان تنها با گوش دادن به شیوه موثر و عمیق و با حفظ خونسردی از بروز آنها جلوگیری کرد.پیش بینی نیز یکی از راههای مقابله با خشم و داشتن عکس العمل مناسب است . حتی در روابط بزرگتر ها با هم نیز پیش بینی کمک کننده است. گاهی می توان با کمی شوخی از شدت خشم طرف مقابل یا وخامت اوضاع کاست . شاید این نکته ظریفی است که به کار بستن آن، نیاز به کمی ذوق و قریحه یا خلاقیت دارد. توجه داشته باشید که ما هرگز نمی توانیم حق مجادله را از کودکان خود بگیریم. ایجاد فرصت برای خود مطرح سازی توسط کوکان و نوجوانان، باعث تقویت استقلال، خود محوری و تشکیل هویت در آنان می شود. در ضمن گوش دادن به شیوه مؤثر و عمیق نیز باعث می شود تا والدین پی به نقطه ضعف های خودببرند زیرا گاهی مشکلات پیش آمده، صرفا برخاسته از عملکرد خود ما یا سوء تعبیر ما از قضایاست.

واژه های کلیدی: مذاکره، مشاجره، خانواده

 

ایمنی کودکان در خانه: یک موضوع غفلت شده

زهرا طبیبی،عضو هیئت علمی گروه روانشناسی (دکتری در روانشناسی رشد) دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی

نرخ مرگ و میر کودکان به علت بیماریهای عفونی نسبت به گذشته کاهش یافته است. با این حال کودکان ما هنوز در معرض خطرات بسیاری هستند: نه خطرات ناشی از موجودات زنده میکروسکوپی و ویروس ها بلکه خطرات ناشی از سبک زندگی، محیط و رسومات اجتماعی. بزرگترین خطری که کودکان را هر روزه تهدید می کند و خیلی کمتر به آن اهمیت داده می شود، مرگ و میر و معلولیتهای ناشی از حوادث در خانه و خیابان است. چرا کودکان در خانه، مکانی که هدفش حفظ امنیت است دچار حادثه می شوند؟ به منظور فهم علت حوادث کودکان در خانه بررسی و تحلیل اطلاعات موجود لازم است. بدین ترتیب، تحقیق حاضر به این مسئله می پردازد که در کشور مان تا چه حد ایمنی کودکان در خانه مورد مطالعه قرار گرفته است؟ آیا علل بروز حوادث بررسی شده اند، آموزش های لازم برای بهبود ایمنی تا حد بوده است و چگونه به جامعه ارائه شده است؟ تحقیق با مطالعه کتب مورد نظر(فعلا) به این نتیجه می رسد که آمار دقیقی از میزان حوادث خانگی در بین کودکان وجود ندارد. مسلما شناخت اپیدمی و توزیع مرگ ها و معلولیتهای سخت ناشی از حوادث بعنوان نقطه شروع برای فهم آن بعنوان یک رویداد اجتماعی و تهیه برنامه های آموزشی ضروری است. همچنین تحقیق نشان می دهد که رفتار کودک و چگونگی مراقبت از کودک به عنوان دو عامل عمومی که منجر به حوادث کودکان می شود مطرح می گردد. عوامل محیطی (مانند پریزهای برق بدون حفاظ، بالکن ها با دیوارهای کوتاه،پنجره های بدون حفاظ) کمتر مدنظر قرار می گیرند. آموزش عمومی توصیه می شود و هدف آن بیشتر « افزایش دانش» است. چنین پنداشته می شود که افزایش دانش، ایمنی شخصی را افزایش می دهد. بطور کلی، موضوع حوادث خانگی کودکان چندان گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته است و روش های پیشگیری توصیه شده بسیار ابتدائی است.

 

 

نقش خانواده در بزهکاری کودکان و نوجوانان

فرح نیک فرجام – بهیار شاغل در بخش ICUبیمارستان فوق تخصصی کودکان دکتر شیخ

کودکان و نوجوانان قشر عمده ای از جامعه را تشکیل می دهند بطوری که در کشورهای در حال توسعه حدود 50 درصد جمعیت به این گروه تعلق دارد . شناخت این قشر عظیم و تأمین امکانات مادی و معنوی به منظور رشد صحیح جسمی روانی و اجتماعی و کسب یک شخصیت سالم جزو ضروریات است چرا که آنها افرادی هستند آسیب پذیر، متکی و نیازبه فراگیری رویش، هدایت و دلسوزی دارند . بنابراین توجه به این نونهالان که آینده سازان جامعه هستند ضروری است. خانواده اولین محیطی است که نگهداری از این نسل را بعهده داد. خانواده هسته اصلی هر جامعه و مبنای هر اجتماعی بزرگ است. در واقع برآورنده مهمترین خواسته های طبیعی انسانی و برقراری روابط اجتماعی می باشد. ولی متاسفانه در قرن حاضر فقر فرهنگی، تزلزل در اعتقادات مذهبی، فقر اقتصادی، مرگ احساسات و عواطف بنیاد خانواده ها را یکی پس از دیگری در هم می شکند . وارثین منحصر به فرد این تباهیها چه کسانی می توانند باشند؟ جز کودکان و نوجوانان ما که خود ناظر بر یکایک اعمال و رفتار والدینشان بوده و وجودشان نمونه ای مشتق یابر آیندی از وجود آنهاست. کودکان موجودات ضعیف و وابسته هستند و اکثر نیازهای آنها حتی تا سنین جوانی و بالاتر توسط والدین برآورده می شود راه و رسم هایی که در آنجا می آموزند، احساسات و عواطفی را که از آنها الهام می گیرد بگونه ای در درون آنها نفوذ می کند که برای زوال آنها سالها عمر و ممارست لازم است در واقع باید توجه کرد که هیچ کودکی از بدو تولد تبهکار نبوده و هیچ کودکی احترام به قانون را به همراه نداشته است. باید دید چه کسی یکی از این دو راه را برای او می گشاید. یکی از مشکلات جوامع کنونی مسئله بزهکاری نوجوانان است. آنهایی که نیروی کارآمد فردای جامعه ما هستند.

بی توجهی والدین از دوستان و معاشرین فرزندشان، فوت والدین، اعتیاد والدین، بی سوادی و وضع اقتصادی نابسامان، اعتقادات مذهبی ضعیف والدین و ازدواجهای مجدد، مهاجرت، افزایش بعد خانوار از مهترین عوامل موثر بر بزهکاری هستند.

بنابراین با توجه به کثرت نسل جوان در جامعه ما نباید این جمعیت فعال را نایده بگیریم . لازمست مسائل و مشکلان آنها که دقیقا در ارتباط با خانواده است مورد بررسی قرار گرفته و راه حلهای مناسب ارائه گردد تا بتوانند در جهت مثبت گام بردارند

 

 

بررسی شیوه های نقاشی کودکان و ارتباط آن با سبک رفتار والدین در کودکان پیش دبستانی شهر اصفهان سال 84

مجری طرح- محمود نصیری

مقدمه: در سال های اولیه پس از تولد و دوران شکل گیری شخصیت، تربیت کودک بعهده والدین است و احساس امنیت از طریق محبت کردن به کودک و تائید او حاصل می شود از طرفی در سیر پرورش کودک والدین برای تعلیم انضباط و نظم از شیوه های مختلفی استفاده می کنند لذا هر خانواده برای تربیت از سبک ویژه ای استفاده می کند و نقاشی از جمله کارهای مورد علاقه کودکان است و کودک احساسات خود را در خلق یک نقاشی بروز می دهد و در این مطالعه ارتباط بین نقاشی و سبک رفتاری والدین مورد بررسی قرار می گیرد .

روش کار: این یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که شیوه نقاشی 320 کودک 5 تا 6 ساله که در مقطع پیش دبستانی هستند را مورد بررسی قرار داده و با استفاده از پرسشنامه دیانابامریند که سبک رفتاری والدین را بر اساس سه سبک مقتدرانه ، مستبدانه و آسان گیرانه تعیین می کند، سبک رفتاری پدر و مادر تعیین گردید و با استفاده از روش آماری ANOVA ارتباط بین شیوه نقاشی و سبک رفتاری والدین مورد بررسی قرار گرفت.

نتیجه گیری: در این پژوهش تعداد 163 نفر (8/50 درصد) کودک دختر و 158 (2/49درصد) کودک پسر و خانواده آنها شرکت داشتند که یافته ها نشان داد که 30 درصد کودکان وسط کاغذ را برای ترسیم آدمک انتخاب نمودند . (نشانه واقعی بودن و قرار داشتن در لحظه حاضر می باشد). و 86 درصد جهت کاغذ را بصورت عمودی برای ترسیم انتخاب کردند(نشانه منطقی بودن) 6/48 درصد کودکان آدمک را در اندازه کوچک ترسیم نموده اند(نشانه کمرویی و ترس) و 6/30 درصد در اندازه بزرگ (اعتماد بنفس بالا و احساس ایمنی)و 29 درصد در اندازه مناسب ترسیم نموده اند.7/48 درصد آدمک را فاقد حرکت ترسیم کردند (نشانه پرخاشگری). 71 درصد کودکان چهره را بی رنگ و سفید ترسیم نموده اند(واقع نگر) 38 درصد کودکان لباس آدمک را در نقاشی با رنگ های تند و زننده رنگ نموده اند (هیجان، شادی و خوش بینی ) کودکان در 6/43 درصد نقاشی ها آدمک را با خلق شاد ترسیم نموده اند. در 56 درصد نقاشی کودکان لب ها فشرده ترسیم شده است (نشانه تنش) یافته ها نشان داد که 5/63 درصد خانواده های مورد پژوهش سبک رفتاری مقتدرانه را در در خانواده اعمال می کنند، 3/53 درصد سبک مستبدانه را اعمال می کنند و تنها 2/1 درصد از خانواده های مورد پژوهش سبک آسانگیرانه را در تربیت کودکان مورد استفاده قرار می دهند.

بحث: این مطالعه نشان داد که خانواده ها سبک رفتاری مقتدارنه را در خانواده بیشتر پیروی می کنند و تمایل دارند تا احساس کنند مورد قبول کودکان هستند و نقاشی ها نشان داد اکثریت کودکان خلق شاد دارند اما کمرویی، ترس، تنشنیز تاحدودی مشاهده شد اما فرضیه های این پژوهش رد شد یعنی ارتباطی بین سبک رفتاری والدین و شیوه نقاشی کودک مشاهده نشد