امتیاز کاربران

دکتر رويا کليشادي (1) ، دکتر مهين هاشمي پور (2) ، دکتر حميدرضا روح افزا (3) ، دکتر معصومه صادقي (4)

(1)      استاديار، متخصص بيماري هاي کودکان، مرکز تحقيقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکي اصفهان

(2)     دانشيار،  مرکز تحقيقات غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي اصفهان

(3)     متخصص روانپزشکي، مرکز تحقيقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکي اصفهان

(4)     استاديار، متخصص بيماري هاي قلب و عروق، مرکز تحقيقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکي اصفهان

چکيده:

مقدمه: تغييرات سريع در شيوه زندگي خانواده ها در سال هاي اخير منجر به تغيير الگوي غذايي و فعاليت جسمي همه اعضاي خانواده بويژه کودکان و نوجوانان شده است. تماشاي تلويزيون بويژه پيام هاي بازرگاني پخش شده از آن مي تواند در اين امر تاثير به سزايي داشته باشد. با توجه به اينکه از وضعيت موجود در اين رابطه در جامعه ي خود اطلاعي در دست نبود، مطالعه حاضر در سال 1382 به مورد اجرا در آمد.

روش اجرا: در يک مطالعه مقطعي بر روي جمعيت دانش آموزان سه مقطع تحصيلي در اصفهان، 1200 دانش آموز 6 تا 17 ساله، به نسبت مساوي در دو جنس مورد بررسي قرار گرفتند.

داده ها با نرم افزار SPSSv11/Win در سطح معني دار 05/0P< تحليل شد.

نتايج: بر اساس يافته هاي اين بررسي 9/86 درصد دانش آموزان روزانه بين 3 تا 5 ساعت تلويزيون تماشا مي کرده و 8/94 درصد دانش آموزان به پيام هاي بازرگاني پخش شده از تلويزيون علاقه داشته اند. 80 درصد ايشان در روز قبل از تکميل پرسشنامه 3 تا 5 بار پيام بازرگاني مشاهده نموده بودند و 5/97 درصد آنها ابراز نموده بودند که پيام هاي مشاهده شده توسط ايشان به فرآورده هاي غذايي اختصاص داشته است. به علاوه 7/91 درصد دانش آموزان ابراز نموده بودند که در حين تماشاي تلويزيون، به ميزان زياد از ميان وعده هاي غذايي استفاده مي کنند. بيشترين محصولات غذايي که دانش آموزان از طريق پيام هاي بازرگاني با آن ها آشنا شده بودند را ميان وعده هاي غذايي شور و چرب، انواع بيسکويت، کيک و کلوچه، نوشابه هاي گازدار، آب ميوه هاي مصنوعي و کره گياهي جامد تشکيل مي داد. 1/96 درصد دانش آموزان و 6/5 درصد والدين آن دسته مواد غذايي را انتخاب مي کردند که از طريق پيام هاي بازرگاني با آن ها آشنا شده بودند و در 6/90 درصد موارد والدين با انتخاب فرزند خود مخالفت داشته ولي به اصرار او آن ماده غذايي را خريداري مي کردند.

بحث و نتيجه گيري: با در نظر گرفتن تأثير پيام هاي بازرگاني بر انتخاب مواد غذايي توسط کودکان و نوجوانان حتي با وجود مخالفت والدين و اينکه در بيشتر موارد اين پيام ها کودکان و نوجوانان را با مواد غذايي فاقد ارزش غذايي کافي ولي با ظاهر جذاب و فريبنده آشنا مي نمايد، پيشنهاد مي شود در قوانين موجود مربوط به پخش پيام هاي بازرگاني تجديد نظر شده و پيام هاي بهداشتي در مورد مواد غذايي مفيد در فواصل پيام هاي بازرگاني پخش شود و همچنين با توجه به علاقه غير قابل اجتناب کودکان و نوجوانان به ميان وعده هاي غذايي لازم است انواع با کيفيت مناسب تر آن توسط صنايع غذايي توليد شوند.

واژه هاي کليدي: پيام بازرگاني، تلويزيون، انتخاب مواد غذايي، کودکان و نوجوانان، والدين

امتیاز کاربران

غلامرضا خادمي – بيمارستان امام رضا ،‌مشهد

زمینه:با وجود تاکیدات سازمان بهداشت جهانی مبنی بر مصرف منظم آهن و ویتامین های تکمیلی درتمامی شیرخواران زیر دو سال ، در کشور مابرای رسیدن به این هدف  هنوز هم مشکلات و موانعی پیش روی  دست اندرکاران بهداشتی و مادران قرار دارد.

در این مطالعه ما به بررسی علل عدم مصرف یا مصرف نامنظم این مکمل ها در قشری که از لحاظ شغلی ارتباط نزدیکی با سیستم بهداشت و درمان دارند (پرستاران) پرداخته ایم.

روش مطالعه:این مطالعه در سال 1383 بصورت توصیفی با مصاحبه بوسیله پرسشنامه از پرستاران شاغل در شهر مشهد صورت پذیرفت.

نتایج:این مطالعه بر روی 92  نفر از پرسش شوندگان انجام شد که 6/69% آنها لیسانس و  4/30 %آنها دیپلم میباشند. میانگین تعداد فرزندان مادران مورد مطالعه  1/02 + 2/12 که حد اقل یک و حداکثر شش فرزند داشتند.

در مورد مصرف آهن ، 6/44% مادران بطور منظم و 7/46% بطور نامنظم  به شیرخواران خود آهن تکمیلی داده اند و 7%آنان هیچگاه استفاده ننمودند( 1/1% بدون پاسخ بوده است)

 در مورد مصرف ویتامین های تکمیلی ،  4/67 % مادران بطور منظم و3/28% بطور نامنظم به شیرخواران خود ویتامین های تکمیلی داده بودند  و 3/4% مادران هرگز استفاده ننمودند.

در بررسی علل عدم مصرف یا مصرف نامنظم آهن  8/48 %پاسخ دهندگان علت را بد مزه بودن آن ، 2/37% سیاه شدن دندان ، 3/9% در دسترس نبودن دارو و 7/4% آنان آگاهی نداشتن به ارزش دارو را عنوان نمودند.

در بررسی علل عدم مصرف یا مصرف نامنظم ویتامین های تکمیلی 50%پاسخ دهندگان در دسترس نبودن دارو و 50% دیگر عدم آگاهی ازارزش آن را ذکر نمودند.

بحث:این مطالعه نشان میدهد بیش از 91% مادران بطور منظم یا نا منظم از قطره آهن و حدود 96%از ویتامین های تکمیلی   استفاده کرده اند که این در مقایسه با مطالعات دیگردر کشور نزدیک به دو برابر میباشد .

عیب درکیفیت دارو یعنی  بد مزه بودن و یا سیاه شدن دندان علت عمده  عدم مصرف آهن میباشد(حدود 86% پاسخ دهندگان).

عدم آگاهی مادران پرستارنقش کمی در مصرف نکردن  آهن تکمیلی دارد لکن در مورد مولتی ویتامین نیمی از علت( 50%) را تشکیل میدهد.

توصیه:با تغییر شکل و مزه  داروهای مکمل شیرخواران  میتوان به نتایج بهتری از مصرف دست یافت ، ضمن آنکه تاکید بر آموزش خصوص در مورد  اهمیت  مصرف  ویتامین ها به مادران توصیه میشود.

امتیاز کاربران

 

بررسي تأثير مصرف قطره شير افزا توسط مادران شيرده بر وزن شير خواران 6-0 ماهه منحصراً‌ تغذيه شده با شير مادر

دكتر غلامعلي معموري – منصوره شريعتي

 

 احساس ناكافي بودن شير از شايع ترين علل قطع شيردهي و محروميت شيرخواران از شير مادر مي باشد . تا كنون تحقيقات متعددي روي اثر برخي از داروهاي افزاينده شير انجام شده است .ولي اين داروها بدليل عوارض جانبي زياد مورد استفاده قرار نمي گيرند . بدين منظور درپژوهش حاضر ،‌تاثير مصرف قطره شير افزا و شبه دارو در دو گروه از مادران شيرده مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر مشهد بر وزن شير خواران 6-0 ماهه آنان كه تغذيه انحصاري با شير مادر داشته اند در سال 1377 بررسي شده است .

اين پژوهش از نوع كارآزمايي باليني و دوسوكور مي باشد . نمونه پژوهش شامل 158 مادر شيرده مي باشد كه داراي شيرخوار 6-0 ماهه بودند، شير خوار خود را منحصراً‌ با شير خود تغذيه مي كردند ، ازكمبود شير شاكي بودند و منحني رشد شير خواران آنها داراي  روند طبيعي نبود . از بين كليه مراكز بهداشتي درماني شهر مشهد 17 مركز به طور تصادفي انتخاب شدند و مادران و شيرخواران واجد شرايط نمونه پژوهش كه درسال 1377 به اين مركز مراجعه نموده بودند ، مورد بررسي قرار گرفتند . ابزارگردآ وري داده ها پرسشنامه و فرم پيگيري بود كه به روش مصاحبه پر مي شد. وزن شير خوار با استفاده از ترازوي كفه اي مخصوص كودك و قد با استفاده ازميز قدسنج واندازه دور سر با استفاده از متر نواري سنجيده  مي شد . پيگيري مادر و شير خوار در 4 نوبت و به فاصله يك هفته صورت گرفت . جهت بررسي همگي متغيرها ي زمينه اي و مداخله گر از آزمون تي دانشجويي وكاي دو و جهت مقايسه وزنگيري شيرخواران پس از حذف اثر ساير عوامل مداخله گر از آناليز كوواريانس استفاده شد . تجزيه و تحليل داده ها توسط نرم افزار آماري  SPSS صورت گرفت .

دو گروه مصرف كننده شير افزا و شبه دارو ، ازنظر ميانگين وزن شيرخواران درپيگيري هاي مختلف تفاوت آماري معني داري نداشتند . در پايان 4 هفته پيگيري ميانگين وزن گيري شيرخواران در گروهي كه قطره شير افزا مصرف مي كردند ، 322 ±471 و در گروهي كه شبه دارو مصرف مي كردند 321 ±544بود .(P=0.5) دو گروه از نظر احساس مادر در مورد تغيير مقدار شير پس از مصرف شير افزا و شبه دارو در پايان هفته دوم (P>0.4 ) ، سوم (P>0.7 ) و چهارم پيگيري (P>0.6) اختلاف معني داري نداشتند .

در مطالعه حاضر اثر قطره شيرافزا كه بصورت سه دوز و در هر بار 30 قطره شير افزا به صورت خوراكي توسط مادر مصرف شده است با شبه دارو كه شامل محلول يك درهزار كلروفيل درالكل بود و به طريق فوق مصرف مي شد بر وزن گيري شيرخوران 6-0 ماهه كه دچار اختلال  رشد بودند و منحصراً باشير مادر تغذيه مي شدند و مادران آنها از كمبود شير شاكي بودند يكسان بود  .