دکتر رويا کليشادي (1) ، دکتر مهين هاشمي پور (2) ، دکتر حميدرضا روح افزا (3) ، دکتر معصومه صادقي (4)
(1) استاديار، متخصص بيماري هاي کودکان، مرکز تحقيقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکي اصفهان
(2) دانشيار، مرکز تحقيقات غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشکي اصفهان
(3) متخصص روانپزشکي، مرکز تحقيقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکي اصفهان
(4) استاديار، متخصص بيماري هاي قلب و عروق، مرکز تحقيقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکي اصفهان
چکيده:
مقدمه: تغييرات سريع در شيوه زندگي خانواده ها در سال هاي اخير منجر به تغيير الگوي غذايي و فعاليت جسمي همه اعضاي خانواده بويژه کودکان و نوجوانان شده است. تماشاي تلويزيون بويژه پيام هاي بازرگاني پخش شده از آن مي تواند در اين امر تاثير به سزايي داشته باشد. با توجه به اينکه از وضعيت موجود در اين رابطه در جامعه ي خود اطلاعي در دست نبود، مطالعه حاضر در سال 1382 به مورد اجرا در آمد.
روش اجرا: در يک مطالعه مقطعي بر روي جمعيت دانش آموزان سه مقطع تحصيلي در اصفهان، 1200 دانش آموز 6 تا 17 ساله، به نسبت مساوي در دو جنس مورد بررسي قرار گرفتند.
داده ها با نرم افزار SPSSv11/Win در سطح معني دار 05/0P< تحليل شد.
نتايج: بر اساس يافته هاي اين بررسي 9/86 درصد دانش آموزان روزانه بين 3 تا 5 ساعت تلويزيون تماشا مي کرده و 8/94 درصد دانش آموزان به پيام هاي بازرگاني پخش شده از تلويزيون علاقه داشته اند. 80 درصد ايشان در روز قبل از تکميل پرسشنامه 3 تا 5 بار پيام بازرگاني مشاهده نموده بودند و 5/97 درصد آنها ابراز نموده بودند که پيام هاي مشاهده شده توسط ايشان به فرآورده هاي غذايي اختصاص داشته است. به علاوه 7/91 درصد دانش آموزان ابراز نموده بودند که در حين تماشاي تلويزيون، به ميزان زياد از ميان وعده هاي غذايي استفاده مي کنند. بيشترين محصولات غذايي که دانش آموزان از طريق پيام هاي بازرگاني با آن ها آشنا شده بودند را ميان وعده هاي غذايي شور و چرب، انواع بيسکويت، کيک و کلوچه، نوشابه هاي گازدار، آب ميوه هاي مصنوعي و کره گياهي جامد تشکيل مي داد. 1/96 درصد دانش آموزان و 6/5 درصد والدين آن دسته مواد غذايي را انتخاب مي کردند که از طريق پيام هاي بازرگاني با آن ها آشنا شده بودند و در 6/90 درصد موارد والدين با انتخاب فرزند خود مخالفت داشته ولي به اصرار او آن ماده غذايي را خريداري مي کردند.
بحث و نتيجه گيري: با در نظر گرفتن تأثير پيام هاي بازرگاني بر انتخاب مواد غذايي توسط کودکان و نوجوانان حتي با وجود مخالفت والدين و اينکه در بيشتر موارد اين پيام ها کودکان و نوجوانان را با مواد غذايي فاقد ارزش غذايي کافي ولي با ظاهر جذاب و فريبنده آشنا مي نمايد، پيشنهاد مي شود در قوانين موجود مربوط به پخش پيام هاي بازرگاني تجديد نظر شده و پيام هاي بهداشتي در مورد مواد غذايي مفيد در فواصل پيام هاي بازرگاني پخش شود و همچنين با توجه به علاقه غير قابل اجتناب کودکان و نوجوانان به ميان وعده هاي غذايي لازم است انواع با کيفيت مناسب تر آن توسط صنايع غذايي توليد شوند.
واژه هاي کليدي: پيام بازرگاني، تلويزيون، انتخاب مواد غذايي، کودکان و نوجوانان، والدين