ویروس لنفوسیت T انسانی(HTLV1 ) درحاملگی و شیردهی

دکتر عبدالکریم حامدی دانشیار و فوق تخصص عفونی کودکان

دکتر فریده اخلاقی دانشیار و متخصص زنان مامایی

مقدمه: ويروس لنفوسيت T انساني از خانواده رتروويروس است كه ايجاد نقص ايمني مي نمايد داراي دو تيپ 1 و 2 است و معمولاً از طريق خون و شير مادر و بزاق و بندرت از راه جنسي قابل انتقال مي باشد(1) . آلودگي مادر حامله به اين ويروس تهديد خاصي براي جنين محسوب نمي گرددریسک انتقال ورتیکال در حاملگی کم است(2-3%) و از طریق شیردهی این انتقال تا 25% افزایش می یابد.(2) . هدف از مطالعه اثرات مخرب اجتماعي و خانوادگي ناشي از درخواست و انجام آزمايش آنتي بادي درمادرحامله و همچنين لزوم انجام آن مي باشد چون بيماري ناشي از اين ويروس پيشگيري خاصي ندارد بنابراين همچوقت نبايد درحاملگي تست بررسي آنتي بادي اين ويروس درخواست گردد مگر در شرايط خاص كه بيماري بشكل فلجي آن در خانواده مورد تماس وجود داشته باشد .

روش كار: از بين 60خانم حامله كه جهت مشاوره عفوني به درمانگاه عفوني يا بخش عفوني اطفال مراجعه نموده بودند كه برايشان تست HTLV درخواست شده بود مورد ارزيابي بيشتر قرار گرفتند و آنهايي كه اولين بار تست مثبت داشتند فالوآپ بيشتر شده تا نوزادشان متولد گرديده و شير خوار هم تا 18 ماهگي تحت نظر بود .

نتايج:در مدت دو سال 60 خانم حامله به درمانگاه عفوني جهت مشاوره مراجعه نموده كه اكثراً به علت اختلالات درتستهاي بيماريهاي مادرزادي TORCH بود ( 46 مورد ) فقط 14 مورد تست HTLV1 مثبت در دست داشتند (23% ) دو مورد درتكرار تست منفي بودند و از 12 مورد تست مثبت 8 مورد درحاملگي اول و دو مورد حاملگي سوم و يك مورد حاملگي دوم و چهارم بودند . روش زايمان در8 مورد بطريق سزارين بود و علت سزارين هم همين تست مثبت آنتي بادي بود . 3 مورد متاسفانه قبل از تولد نوزاد مردان خانم خود را طلاق دادند با پيش زمينه هاي صحبتهاي پزشكان قبلي در مورد اين ويروس . مهمترين عامل طلاق هم صحبتهاي پزشكي بوده كه اين آزمايش غير ضروري درحاملگي درخواست نموده بود . 9 مورد ديگر كه پس از تولد نوزاد مراجعه نموده با پيش فرضهاي صحبت پزشكان قبلي در مورد مصرف شير مادر مورد مشاوره قرار گرفتند تشويق شدند كه شير خوار خود را بوسيله شير مادر تغذيه نمايند چون محروم نمودن شير خوار از شير مادر خود ضرر بيشتري دارد بهر حال دو مورد راضي نشدند به شير خوار شير خودشان بدهند دو مورد هم شير مادر به همراه شير خشك استفاده نمودند و 5 مورد باقيمانده شير خوار را بوسيله شير خودشان تغذيه نمودند كه تا كنون (حدود 18 ماهگي ) مشكل خاصي نداشته است .از این 5 شیرخوار فقط یک نفرتست HTLV1 مثبت داشت وجالب اینکه این شیرخوار پسر بود

بحث :بطور كلي نقص ايمني دو نوع مادرزادي و اكتسابي دارد نوع مادرزادي ژنتيكي است و نوع اكتسابي به علت فقر غذايي شديد – سرطانها – داروها و عفوني شدن سلولهاي صلاحيت دار ايمني بوجود مي آيد ويروس HTLV1 يك نوع رتروويروس است كه بصورت آندميك دربعضي مناطق مثل انگلستان – آمريكاي جنوبي – مركز و غرب آفريقا و استان خراسان ايران وجود دارد و ايجاد آلودگي مي كند. اين ويروس از طريق شير مادر ترانسفيوزيون خون آلوده وپوست و بندرت از طريق جنسي منتقل خواهد شد و در ريشه هاي اعصاب نخاعي جايگزين گشته و ميتواند بشكل ميلوپاتي و علائم فلجي تظاهر نمايد . آمار HTLV1 دربررسي لندن 4 در هزار خانمهاي حامله آنتي بادي مثبت داشته اند و میزان کاریردر زایمان3 /0 درصد بوده است(7). ويروس HTLV1 همانند ويروس ايدز لنفوسيتها را آلوده مي كند و اين اساس بروز سركوب ايمني است اما ويروس HTLV1 مثل ويروس ايدز سلول T Helper را تحريك نمي كند بلكه باعث دگرگوني و ايجاد برخيمي پيشرونده سلول T بنام لوسمي يا لينفوماي بزرگسالان به میزان 2 تا 5 %مي گردد(3.). بنابراين فردي كه آنتي بادي اين ويروس داشته باشد ممكن است دربزرگسالي 1 تا 5 درصد به لوسمي يا لينفوما مبتلا گردد . شكل بيماري اين ويروس بصورت فلج و ميلوپاتي تظاهر ميكند كه تشخيص داده مي شود . ميزان انتقال از مادر به فرزند 7/2 % درشير خشك خواران و 5 تا 20 % درشير مادر خواران گزارش شده است(4) . در كشورهاي اروپايي خونهاي اهدايي از نظر وجود اين ويروس اسكرين مي شود. در خانمهای حامله و در مناطق با اندمی بالا (پارا پارزی اسپاستیک –لوسمی با سلول تی در بزرگسالان)مثل آفریقا-فرانسه و هند این تست باید درد حاملگی اسکرین شود(5).در بررسی برزیل بیشترین راه انتقال در مادر شیر مادر بعد راه جنسی گزارش گردیده و مادرانHTLV1 مثبت بیشتر از گروه کنترول سلبقه عفونت اگزمایی در دوره کودکی داشته اند(6).

نتيجه گيري كلي :درخانمهاي حامله نبايد تست آنتي بادي HTLV1 بطور روتين براي همه درخواست گردد چرا كه پيشگيري خاصي وجود ندارد و در خواست اين آزمايش گاهي باعث از بين بردن اساس خانواده ها مي شود و ظلم بزرگي به شير خوار مي گردد كه از شير مادر محروم می شود . از طرفي خانم حامله اگر آنتي بادي داشته و آلوده به اين ويروس باشد هيچ خطري جنين را تهديد نمي كند مگر اينكه مادر شكل پيشرفته بيماري داشته باشد .بنابراين اگر در خانواده اي شكل ثابت شده بيماري فلجي وجود داشته باشد(میلوپاتی) یا یک مورد سرطان باتست مثبت آنتی بادی وجود داشته و خانم حامله با اين فرد تماس داشته مي توان اين تست را درخواست نمود و البته انجام آزمایش بهتر است نزدیک زایمان انجام گردد چون درزمان حاملگي نبايد روح و روان زن را آزرده كرد .فقط این چنین خانمی با سابقه فامیلی مثبت فوق و تست آنتی بادی مثبت بعد از زایمان میتواند شیرخوار خود را با شیر مصنوعی تغذیه نماید.در موارد دیگربا یک تست مثبت آنتی بادی نباید شیرخوار را از شیر مادر محروم ساخت.