تاثير ويتامين E خوراكي بر روي كم خوني كليوي در كودكان تحت همودياليز مزمن

شماره نود و يك ، سال چهل و نهم بهار 1385

دكتر فاطمه قانع شعرباف¹، دكتر عليرضا مدرسي²، دكتر محمد اسماعيلي³

دكتر محمد خواجه دلوئي⁴

تاريخ دريافت: 15/12/84 - تاريخ پذيرش:7/2/85

خلاصه

مقدمه: كم خوني با منشا كليوي يكي از عوارض شايع مشاهده شده در بيماران تحت درمان با همودياليز مزمن است. يكي از علل كم خوني در اين افراد، كاهش طول عمر گلبولهاي قرمز به علت آسيب اكسيداتيو مي باشد. ويتامين E ( آلفا- تاكوفرول) يك آنتي اكسيدان بيولوژيك طبيعي است كه از طريق حفاظت سلولها در مقابل متابوليت هاي راكتيواكسيژن مي تواند به عنوان داروي مكمل در درمان كم خوني بيماران همودياليزي مفيد باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسي اثرات مفيد آنتي اكسيدان ويتامين E خوراكي بر روي كم خوني با منشا كليوي انجام شده و بدنبال اين پاسخ است كه آيا تجويز خوراكي ويتامين E مي تواند سبب فعاليت سيستم خونسازي و نيز افزايش طول عمر گلبولهاي قرمز و در نتيجه افزايش هموگلوبين و هماتوكريت شود؟

روش كار: اين مطالعه كارآزمايي باليني دوسوکور در سال 1384 در مركز همودياليز بيمارستان كودكان دكتر شيخ مشهد انجام شد. 15 كودك 8 نفر گروه مورد و 7 نفر گروه كنترل كه تحت همودياليز مزمن قرار داشتند انتخاب شدند. معيار ورود به مطالعه نداشتن، شواهدي از آنمي فقر آهن و سابقه دريافت خون بوده است. تمام كودكان (مورد مطالعه و كنترل) تحت درمان با اريتروپوئتين به ميزان 80 ± 120 واحد به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن در هفته به صورت زير جلدي، فوليك اسيد 1 ميلي گرم و آهن 2-1 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن در روز قرار داشتند. براي كودكان مورد مطالعه ويتامين E خوراكي هم به ميزان 200 واحد در روز به مدت سه ماه شروع شد. از کليه نمونه ها آزمايشات اندازه گيري آهن، فريتين، ترانسفرين، TIBC، هموگلوبين، هماتوكريت، رتيكولوسيت و اسمير خون محيطي قبل از ورود به مطالعه انجام شد. سپس ميزان هموگلوبين و هماتوكريت به صورت ماهيانه به مدت 3 ماه متوالي اندازه گيري شد. اطلاعات جمع آوري شده توسط نرم افزار SPSS و ساير روشهاي آماري توصيفي و تحليلي مورد بررسي قرار گرفت.

نتايج: پس از 3 ماه درمان با ويتامين E تفاوت قابل توجهي در ميزان هموگلوبين و هماتوكريت بين گروه مورد مطالعه و گروه كنترل مشاهده گرديد. (هموگلوبين 7/1 ± 4/11 در مقايسه: 9/1 ±1/10 و هماتوكريت 5 ± 3/35 در مقايسه با 6 ± 3/31. 05/0 >p)

نتيجه گيري: آنتي اكسيدان ويتامين E با مكانيسم افزايش طول عمر گلبولهاي قرمز سبب بهبود آنمي با منشا كليوي در بيماران تحت همودياليز مزمن مي شود.

واژه هاي كليدي: استرس اكسيداتيو، نارسايي انتهايي كليه، همودياليز، ويتامين E، آنمي

1- مشهد، بيمارستان دکتر شيخ، فوق تخصص بيماريهاي كليه كودكان، نويسنده رابط- تلفن: 7273943- تلفن همراه: 09153112130 فاكس: 7277470 - E- Mail: ghanefsh[at]yahoo.com

2- مشهد، بيمارستان دکتر شيخ، متخصص بيماريهاي خون كودكان، دانشيار دانشگاه علوم پزشكي مشهد

3- فوق تخصص بيماريهاي كليه كودكان، استاديار دانشگاه علوم پزشكي مشهد

4- متخصص پزشكي اجتماعي، استاديار دانشگاه علوم پزشكي مشهد