مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی دکتر شيخ

گرفتن مايع نخاعي

امتیاز کاربران

ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال
 

گرفتن مايع نخاعي :

آيا گرفتن مايع نخاعي (آب كمر) مضر است ؟پدر و مادري نگران فرزند خود را به بيمارستان مي آورند . كودك چند روزي است كه نا خوش است و بدنبال تب بالا دچار تشنج شده است
 
 

كودك بستري مي شود و درمانهاي لازم و آزمايشات انجام مي شود . با در نظر گرفتن شرح حال باليني و معاينات و نيز آزمايشات ، پزشك مشكوك به بيماري مننژيت مي شود . براي پدر و مادر توضيح مي دهند كه با توجه به احتمال بيماري مننژيت در كودك ، نياز به گرفتن مايع نخاعي وي جهت بررسي از نظر مننژيت مي باشد .

با شنيدن اين حرف پدر و مادر نگران مي شوند و مي پرسند : آيا انجام اين عمل ضروري است ؟ آيا اين كار ضرري ندارد ؟ شنيده ايم آب كمر كودك را گرفته اند و فلج شده است ....

به هر حال رضايت به گرفتن مايع نخاعي كودك نمي دهند و بررسي تشخيصي انجام نمي شود . چند روز بعد كودك دچار بدي حال عمومي ، تشنجات مكرر و تب بالا مي شود ، كه علايم مننژيت است و متأسفانه بدليل عدم همكاري والدين تشخيص داده نشده است عوارض مننژيت در انتظار كودك مي باشد .

چرا آب كمر گرفته مي شود ؟

گرفتن مايع نخاعي يا به اصطلاح بذل مايع نخاعي ،كه به زبان انگليسي LP ، ال پی (Lumbar puncture) ناميده مي شود ، اكثرا جهت مقاصد درماني انجام مي شود .

در اين روش بوسيله سوزن مخصوصي از فضاي بين مهره هاي تحتاني كمري وارد حفره مياني ستون مهره ها (كه در آن مايع نخاعي وجود دارد) شده و مقدار اندكي از مايع جهت بررسي از نظر عفونت ، كشت و غيره خارج مي شود .

جالب است بدانيم در هر دقيقه حدود 5 ميلي ليتر مايع نخاعي توليد مي شود و بنابراين ميزان اندك مايع خارج شده ظرف فقط چند ثانيه جايگزين خواهد شد . نكته ديگر اينكه محل گرفتن نمونه حد فاصل مهره هاي تحتاني كمري است كه در اين محل نخاع وجود ندارد . نخاع از ناحيه گردن شروع شده و فقط تا مهره هاي فوقاني كمري ادامه مي يابد . بنابراين نگراني والدين از احتمال فلج شدن بدنبال گرفتن آب كمر موردي ندارد .

- سئوالي كه پدران و مادران همواره مي پرسند ،اين است كه آيا انجام اين عمل ضروري است ؟ و نگران عوارض احتمالي آن هستند .

- استاد محترم خانم دكتر اشرف زاده فوق تخصص اعصاب كودكان در اين ارتباط توضيحاتي مي دهند :

مننژيت ( عفونت پرده هاي مغزي ) بيماري خطرناك و عارضه داري است ، و چنانچه به موقع تشخيص و يا درمان آن به تعويق بيافتد ، عوارض جدي در سيستم عصبي بر جاي مي گذارد . بهترين راه تشخيص مننژيت ، گرفتن مايع مغزي نخاعي از ناحيه كمر يا LP است .چون در سنين پايين و در شيرخواران علايم تحريك مننژ به طور كامل بروز نمي كند و گاه تنها علامت مننژيت تب و تشنج يا تب و بي قراري است ، لذا در اين كودكان براي تشخيص مننژيت در بيشتر مواقع بايستي LP انجام پذيرد .

شايع ترين عارضه آن سردرد است كه با استراحت و دريافت مسكن برطرف مي شود .

- فلج پاها كه به عنوان عارضه LP در نزد مردم شناخته شده يك باور غلط است . اين اختلال هيچگاه بدنبال ال پي پيش نمي آيد . اين غلط رايج از آنجا شكل گرفته كه ال پي براي كودكاني انجام مي گيرد كه دچار مننژيت هستند و مننژيت خود داراي عوارضي چون كري ، كوري ، فلج اندام ها ، عقب ماندگي ذهني و صرع مي باشد ، لذا والدين كودك اين عوارض را به ال پي منسوب مي كنند .

- پس بهتر است والدين گرامي از انجام ال پي براي فرزند خود جلوگيري نكنند.