شيوع‌ تغذيه‌ انحصاري‌ با شير مادر و برخي‌ عوامل‌ مرتبط با آن‌ در شيرخواران‌ شهر زاهدان‌ در سال‌ 80-79.

1ـ دكتر محمود ايماني‌ (استاديار گروه‌ اطفال‌ - دانشكده‌ پزشكي‌)

2ـ مهندس‌مهدي‌محمدي‌ (مربي‌گروه‌آمار واپيدميولوژي‌-دانشكده‌ بهداشت‌ زاهدان‌)

3ـ دكتر فاطمه‌ رخشاني‌ (استاديار گروه‌ بهداشت‌ عمومي‌ - دانشكده‌ بهداشت‌ زاهدان‌)

4ـ دكتر سوسن‌ شفيعي‌ (پزشك‌ عمومي‌)

چكيده‌

سابقه و هدف :

تغذيه‌ انحصاري‌ با شير مادر به‌ عنوان‌ يك‌ عامل‌ مهم‌ در تأمين‌ سلامت‌ كودكان‌ در 6 ماه‌ اول‌ زندگي‌ خصوصاً در كشورهاي‌ توسعه‌ نيافته‌ نقش‌ مؤثري‌ دارد. از آنجا كه‌ دورة‌ تغذيه‌ انحصاري‌ با شير مادر تابع‌ شرايط‌ اجتماعي‌ و فرهنگي‌ جوامع‌ است‌، لذا ضروري‌ است‌ عوامل‌ مؤثر بر آن‌ در مناطق‌ مختلف‌ مورد بررسي‌ قرار گيرد .مطالعه‌ حاضر در راستاي‌ شناخت‌ تعيين مدت‌ تغذيه‌ انحصاري‌ با شير مادر و عوامل‌ مؤثر بر آن‌ درمراجعه كنندگان به مراكز بهداشتي درماني شهر زاهدان درسال هاي 80-1379 ‌ صورت‌ گرفت‌.

مواد و روشها :

در اين‌ مطالعه‌ كه به صورت مقطعي‌ انجام شد طي‌ سال‌ 80-79 يك‌ نمونه‌ 253 نفري‌ از مادراني‌ كه‌ فرزند 24-6 ماهه‌ داشتند و جهت‌ انجام‌ مراقبت‌هاي‌ كودكان‌ خود به‌ مراكز بهداشتي‌ و درماني‌ مراجعه‌ كرده‌ بودند به‌ صورت‌ تصادفي‌ انتخاب‌ و با استفاده‌ از پرسشنامه‌ و مصاحبه‌ حضوري‌ عملكرد مادران‌ در مورد نحوه‌ تغذيه‌ كودك‌ تا 6 ماهگي‌ و برخي‌ عوامل‌ مؤثر بر آن‌ مورد بررسي‌ قرار گرفت‌.

اطلاعات‌ بدست‌ آمده‌ نشان‌ داد كه‌ 3/46% از مادران‌ بي‌ سواد، 7/74% داراي‌ سن‌ كمتر از 30 سال‌ و 9/7% شاغل‌ بوده‌اند. همچنين‌ از كل‌ شيرخواران‌ مورد مطالعه‌، 4/53% دختر و6/46%پسر و 5/90% داراي مليت ايراني‌ بوده‌ و 6/97% آنان‌ در بدو تولد با شير مادر تغذيه‌ شده‌اند. ميزان‌ تغذيه‌ انحصاري‌ با شير مادر تا سن‌ 6 ماهگي‌ در كودكان‌ مورد مطالعه‌ 7/44% بوده‌ است‌. نتايج‌ آزمون‌ كاي‌ اسكوئر نشان‌ داد كه‌ مدت‌ زمان‌ تغذيه‌ انحصاري‌ با شير مادر با آموزشهاي‌ قبل‌ از زايمان‌ و هم‌ اتاقي‌ بودن‌ مادر و نوزاد ارتباط‌ مستقيم‌ و با بيماريهاي‌ مادر در 6 ماه‌ اول‌ ارتباط‌ معكوس‌ دارد.

بر اساس‌ يافته‌هاي‌ اين‌ مطالعه‌ مي‌توان‌ گفت‌ كه‌ فراگيركردن‌ آموزشهاي‌ قبل‌ از زايمان‌، هم‌ اتاقي‌ بودن‌ مادر و نوزاد، همچنين‌ توجه‌ بيشتر به‌ مادران‌ مسن‌ و افزايش‌ آگاهي‌ مادران‌ در زمينه‌ بيماريهايي‌ كه‌ نياز به‌ قطع‌ شيردهي‌ نيست‌ در ترويج‌ تغذيه‌ انحصاري‌ با شير مادر و جلوگيري‌ از مرگ‌ و مير كودكان‌ زير دو سال‌ به‌ دليل‌ برخورداري‌ از مزاياي‌ شير مادر نقش‌ تعيين‌ كننده‌اي‌ را مي‌توان‌ ايفا كرد.

گل‌ واژه‌ها: تغذيه‌ انحصاري‌ با شير مادر Exclusive Breast feeding (استفاده‌ از شير مادر به‌ عنوان‌ تنها منبع‌ غذايي‌ براي‌ كودك‌ تا پايان‌ 6 ماهگي‌)