بررسي اثر غني سازي غذاهاي كمكي بر كاهش سوءتغذيه كودكان 18-6 ماهه شهرستان خواف در سال 1381

دكتر محمد جواد پريزاده – دكتر غلامحسين خدايي – ايرج صابري فرد – مهندس محمد نجفي – دكتر جواد جعفري- دكتر فيض محمدي دكتر سميعي- دهنوي

مركز بهداشت استان خراسان – گروه تخصصي بهداشت و تنظيم خانواده

مقدمه : سوء تغذيه پروتئين انرژي يكي از مهمترين مشكلات كودكان ايراني است بطوريكه بر اساس آخرين مطالعه كشوري شدت سوء تغذيه درميان كودكان زير 5 سال در حد متوسط است . مطالعات انجام گرفته دراستان خراسان نيز نشان دادند كه بيشترين شيوع سوء تغذيه درميان كودكان خواف بخصوص درمناطق روستايي بود . لذا در اين مطالعه با بكارگيري از وضعيت موجود،‌طرح مداخله اي بمنظور كاهش سوء تغذيه دركودكان 18-6 ماهه آن منطقه انجام گرفت.

متد: اين مطالعه از نوع case control در طي دوره يكساله و درمناطق شايع تر انجام گرفت . درمرحله اوليه تعداد 34 كودك زير 18 ماه در مناطق سنگان ، قاسم آباد و چمن آباد بطور راندوم انتخاب ومورد ارزيابي تن سنجي قرار گرفتند . سپس مداخله در قالب برگزاري كارگاهها و كلاسهاي توجيهي جهت پرسنل و والدين مادران انجام گرفت . همچنين طي دستورالعمل مشخص بر اساس گروه سني ،‌ دانسيته غذاي تكميلي با هدف افزايش انرژي و پروتئين در حجم پايين و با استفاده از شير مصنوعي اجرا گرديد. سپس درانتهاي دوره شش ماهه پايش نهايي مطابق مرحله اوليه طرح انجام گرفت و نتايج آن با استفادهاز T-test و x2 مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت .

يافته هاي پژوهشي : در اين مطالعه شاخص هاي Stunting(HAZ) وunderweighting(WAZ) و Westing(WHZ) كودكان مورد مطالعه در طي دو مرحله اوليه ونهايي با يكديگر مقايسه شدند. بيشترين تغييرات باتوجه به پايش كوتاه مدت طرح در WAZ انجام گرفته بود . درصد تغييرات WAZ به طور معنا داري (P<0.05 ) در منطقه قاسم آباد از 73/21% به 44/13% و در منطقه سنگان از 85/29% به 9/12% كاهش يافت . بعلاوه نتايج ادواري موجود قبل از طرح نشان داده بودند كه هيچ تغييري در طي 4 سال در وضعيت تغذيه كودكان ايجاد نشده بود و با اجراي طرح شيوع WAZ مشابه ساير مناطق ديگر استان شده بود.(P>0.05)

نتايج : اين مطالعه نشان داد كه تاثير برنامه مداخله اي درشهرستان خواف موفق بوده است بطوريكه شدت سوء تغذيه از مرحله شديد به متوسط نزول پيدا كرده بود فراواني آن مشابه متوسط كل استان است .