كمخوني ناشي از اختلال تغذيه در كودكان ومطالعه ده ساله در استان خوزستان

دكتر محمد پدرام * - دكتر خدامراد زنديان**

* استاد , رئيس مركز تحقيقات تالاسمي و هموگلوبينوپاتي دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز

** استاد ,‌معاونت آموزشي مركز تحقيقات تالاسمي و هموگلوبينوپاتي دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز

مركز تحقيقات تالاسمي و هموگلوبينوپاتي اهواز دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني جندي شاپور

مقدمه: شايعترين بيماريهاي خوني كودكان در سنين اوائل شيرخوارگي تا انتهاي سن نوجواني بيماريهاي خوني و اختلال درهموگلوبين مي باشد كه در ميان اين گروه از بيماريها, مسئله تغذيه از درجات بالائي برخوردار است.

تاكنون مطالعات زيادي در مورد كمخوني حاصل از اختلالات تغذيه دركودكان انجام گرفته است , و ما در خوزستان در مركز تحقيقات تالاسمي و بيماريهاي هموگلوبين انجام داده ايم كه در بين تمام كمخوني هاي كودكان بعد از بيماريهاي تالاسمي كمخوني حاصل از كمبود آهن 5/5% كليه بيماريهاي حاصل از اختلالات خوني را داشته است .

دراين مركز در بررسي هاي چند جانبه كه در بين سنين مختلف انجام گرفته است (شيرخواران , سنين قبل از مدرسه , سنين كودكان مدرسه اي و نيز سنين نوجواني ودر دختران در سنين بلوغ تا 18 سالگي انجام گرفته است كه شايعترين بيماري بعد از كمخوني هاي حاصل از اختلال هموگلوبين كمخوني از فقر آهن بوده است و از نظر سن در سنين نوجواني بود و در دختران 3 برابر بيشتر در پسران شيوع داشته است .

هــدف: جهت تعيين علل كمخوني حاصل از اختلال تغذيه دركودكان از سنين اوائل شيرخوارگي تا سنين بعد از بلوغ اين بررسي انجام گرفته است . هدف از اين بررسي و تحقيق, جهت يافتن شايعترين علل و تشخيص نوع كمخوني و علل آن و نيز تنوع سني و تنوع جنسي و عوامل ايجاد كننده مي باشد. كه در اين زمينه مدت ده سال از سال 1372 تا سال 1382 اين بررسي انجام گرفته است .

روش مطالعه: اين تحقيق به روش گذشته نگر و بر روي پرونده 400 كودك كه بعلت كمخوني و درمان به مركز بيماريهاي خوني (‌بيمارستان شفا) مراجعه كرده بودندانجام گرفته است .بطور كلي در پرونده اين بيماران جدا از مشخصات دموگرافيك مسائل سن , جنس , مليت (عرب, عجم , لر ) در نظر گرفته شده است .

روش هاي مطالعه بصورت انجام هموگلوبين ,‌هماتوكريت , MCV,‌MCH,MCHC , پلاكت ,‌لام خون محيطي , بن مارو, اندازه گيري سرم فريتين , رنگ آميزي آهن مغزاستخوان بوده است تمام اين اندكس ها توسط دستگاههاي اتوماتيك Blood Counter در دو نوبت و با دو دستگاه اتوماتيك انجام گرفته است , نتايج حاصله از نظر آماري با متدT.Student,T توسط كارشناس آمار بررسي گرديده است نتايج در بررسي 400 پرونده بيماران 392 نفر مبتلا به كمخوني فقر آهن بوده كه معادل98% موارد بوده است واز نظر سن در اين مبتلايان سن بعد از بلوغ با شيوع 73% و سن يكسال تا 4 سال 25% و بقيه سنين 5%‌موارد را شامل بوده است .

در ميان مليت ها عرب ها با 75% موارد و ساير قوميت ها با 25% وجود داشت .

نتيجه و بحث:در بررسي هاي همه جانبه شيوع كمخوني ها تغذيه اي در استان خوزستان شاخص بالائي دارد كه بيشترين نوع آن كمخوني حاصل از كمبود آهن بوده كه گروه عرب زبان درصد بالائي داشتند و علل ايجاد كننده بيشتر نقص فرهنگ تغذيه و عدم اطلاع از روش تغذيه بوده و فقر غذائي بواسطه فقر مالي درصد بسيار ناچيزي داشت و كمخوني فقر آهن در دوره شيرخواري بعلت عدم استفاده از مكمل آهن به شيرخواران بواسطه بو و طعم آن در داروهاي ايراني و بعلت سياه شده و تخريب دندان ها ذكر ميشود و مادران از ترس سياه شده دندان وبه بهانه عدم تمايل شيرخوار به خوردن قطره آهن بود و متاسفانه در خيلي از موارد تجويز داروهاي خارجي توسط عده زيادي از همكاران بواسطه خذف سياه شدن دندان ومزه خوب آنان بوده كه اصلاً به مقدار آهن موجود در تركيبات توجه نميشود و اكثر داروهاي خارجي بدون مجوز وزارت بهداشت داراي مقدار بسيار كم آهن بوده مثلاً در 5cc فقط 8 تا 10 ميلي گرم آهن وجود داشته واز قيمت بسيار بالائي برخوردار هستند.در ضمن وزارت بهداشت سن شروع آهن تكميلي را در سن 6 ماهگي پيشنهاد مينمايد كه اين هم در خيلي از موارد اشتباه مي باشد و بهترين سن شروع 4 ماهگي بايد باشد و البته در بچه هاي نارس و يابا وزن كم 4 ماهگي نيز زمان طولاني خواهد بود

 

Evaluation Of Nutritional AnemiaAmong Children During 10 years in Khozestan province

Dr.M.Pedram, Dr.KH.Zandian - Center of Thalassemia and Hemoglobinopathy - Ahvaz university of medical sciences

Preface: The most common cause of blood diseases among children during first years of infancy until teenagers are anemia, the most common cause is hemoglobinpathy and the second cause is nutritional anemia.

Many researches have been done about nutritional anemia. And so we have tried to find out the causes, rate and sources of anemia in our province.

Propos: to find out causes of anemia among the children of Khozestan province, and nutritional anemia from early infancy until adolescence , so we revised ten years medical records of patients referring to our hospital with anemia.

Methodology : This research is a retrograde to future and we have revised about 400 patients in formations about demographics, age, sex race, Hb, Hematocrit, MCV,MCH,MCHC, Platelet, Blood morphology bone marrow ,and serum frittin ,Iron staining indices were measured by blood counter machine by two times examinations. all drawings have been concluding by T students T method .

Results an conclusions: We found that the most common cause of nutritional anemias was Iron deficiency anemia by 98 percent , and %25were others such as B12 – Acid folic.

Among the ages,%73 during and after adolescence, among the nations the Arabic populations had most patients. Between the causes and etiology of anemia was low diatry knowledge ,and money was not a main problem .and so disuse of Iron medication as prevention , and benefit treatments