بررسي ميزان شيوع و شدت آرتروپاتي در بيماران هموفيليك مراجعه كننده به بيمارستان شفا

«از تاريخ 15/1/85 لغايت 15/1/86»

دکتر خدا مراد زنديان *، استاد گروه خون و سرطان كودكان دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز

دکتر بهرام بهنام اسكوئي *^*- دستيار تخصصي گروه كودكان دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز

چكيده

شايع ترين تظاهر بيماري هموفيلي به خصوص نوع شديد آن، همارتروز بوده كه مي تواند در نهايت منجر به معلوليتهاي شديد و دائمي گردد. اين مطالعه جهت بررسي وضعيت فيزيكي مفاصل بيماران هموفيكي مراجعه كننده به درمانگاه هموفيلي بيمارستان شفا و محاسبه ميانگين فاكتور مصرفي بيماران در طي يك سال و مقايسه آنها با آمار كشورهاي ديگر انجام شده است.

روش مطالعه: بيماران هموفيلي مورد بررسي در اين مطالعه در طي مدت بررسي به تدريج مورد معاينه قرار گرفته و ضمن تعيين تعداد مفاصل گرفتار، شدت گرفتاري مفصلي در مقايس گيلبرت و نيز فاكتور مصرفي بيماران در طي سال گذشته محاسبه شده و از نتاي حاصل جهت تهيه جداول فراواني سن بيماران، نوع و شدت هموفيلي و تعداد و شدت گرفتاري مفاصل و ميزان فاكتور مصرفي در طي سال استفاده شد.

نتايج: 138 بيمار هموفيلي مورد بررسي قرار گرفتند كه ميانگين سني 82/21 داشته و 112 مورد (81%) هموفيلي نوع A و 26 مورد (19%) هموفيلي نوع B بودند. در كل موارد هموفيلي 97 مورد (70%) نوع شديد و 26 مورد (19%) نوع متوسط و 15 مورد (11%) نوع خفيف بيماري را داشتند. در بيماران هموفيلي ميانگين تعداد مفاصل گرفتار 43/3 بوده وميانگين شدت آرتروپاتي بر اساس مقياس گيلبرت 67/14 (براي نوع شديد 9/17) بود. زانو شايع ترين مفصل گرفتار (در 113 نفر- 80%) بود. ميانگين مصرف فاكتور سالانه براي بمياران هموفيلي A، 38770 واحد از فاكتور 8 و براي بيماران هموفيلي B، 23562 واحد از فاكتور 9 بوده است.

بحث و نتيجه گيري:ميانگين شدت آرتروپاتي در مقياس گيلبرت براي اين مطالعه بالاتر از مطالعات مشابه ديگر در كشورهاي توسعه يافته (مانند فرانسه و اسپانيا) بوده است و در عين حال ميانگين مصرف فاكتور در سال نسبت به مطالعات ديگر پايين تر بوده است.

به نظر مي رسد كه كنترل همارتروز و عواقب آن به دلايل متعدد اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و درماني در بيماران هموفيلي ما به خوبي انجام نمي شود و در صورت تداوم اين موضوع اين مشكل مي تواند بار اقتصادي فراواني را براي نظام بهداشتي ما به همراه داشته باشد.

واژگان كليدي: هموفيلي، آرتروپاتي هموفيليك، مقياس گيلبرت