بررسي ميزان آگاهي نگرش و عملكرد مادران نسبت به تغذيه تكميلي شير خواران 6 تا 24 ماهه شهر بيرجند

میترا مودی عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي بيرجند –آموزشکده بهداشت

نرگس معاشري عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي بيرجند –آموزشکده بهداشت

مقدمه و هدف : رشد و تكامل مطلوب كودكان در گرو تغذيه صحيح و عادات غذايي مناسب است. بعد از 6 ماهگي نيازهاي غذاي شير خوار فقط با شير مادر تامين نمي شود و علاوه بر شير مادر، غذاهاي نيمه جامد را نيز بايستي براي كودك شروع نمود.به دليل اهمیت آگاهي ، نگرش وعملكرد مادر به عنوان اولين مراقب بهداشتي كودك و تاثیر آن در بهبود تغذيه و روند رشد كودك بر آن شديم تا ميزان آگاهي ، نگرش و عملكرد زنان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني را نسبت به تغذيه تكميلي شیرخواران مورد مطالعه قراردهيم .

روش بررسي :پژوهش مورد نظر يك مطالعه توصيفي – تحليلي از نوع مقطعي (cross-sectional) مي باشد كه در آن 273 مادر داراي كودك 6 تا 24 ماهه كه طي آبان ماه 84 به 4 مركز بهداشتي درماني شهر بيرجند مراجعه نموده بودند به صورت تصادفي مورد مصاحبه قرار گرفتند . ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه اي ساختاري شامل 4 بخش اطلاعات دمو گرافيك ، سوالات آگاهي (16 سوال ) ، نگرش (11 سوال ) و چك ليست عملكرد (14 سوال ) بود . پس از جمع آوري، اطلاعات با کمک نرم افزار (spss) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت .

يافته ها : نتايج بدست آمده از اين پژوهش نشان داد كه 8/41% مادران با تحصيلات ديپلم و بالاتر ، 6/88% خانه دار و 7/48% همسرانشان تحصيلات ديپلم و بالاتر و 41 % شغل همسرانشان آزاد بود .

5/53% در زمينه تغذيه كودك در زايشگاه و 1/82% در زمينه تغذيه كمكي در مراكز بهداشتي آموزش ديده بودند . بيشترين منبع كسب آگاهي مادران مراكز بهداشتي درماني با 6/73% و كمترين منبع صدا و سيما با 5/1% و ميانگين نمره آگاهي مادران مورد مطالعه نسبت به تغذيه تكميلي 3 06/9 از 16نمره ، ميانگين نمره نگرش 4/3 3/16 از 24 نمره و ميانگين نمره عملكرد 41/2 5/11 از 14 نمره بود. در 4/93% از نمونه مورد مطالعه مراقب اصلي شيرخوار در منزل مادر بود كه 9/65% داراي آگاهي متوسط درصد نگرش متوسط و 3/59% عملكرد خوب و 3/22% عملكرد ضعيف داشتند . نتايج حاصله از آزمون آماري آناليز واريانس یکطرفه اختلاف معني داري را بين ميانگين نمره آگاهي و نگرش مادران با تحصيلاتشان نشان داد (02/0 = p) ولي اين آزمون اختلاف معني داري بين ميانگين نمره آگاهي نگرش و عملكرد با شغل مادر نشان نداد . همچنين اين آزمون بين ميانگين نمره نگرش و عملكرد مراقب اصلي كودك رابطه معني داري نشان داد ( 03/0 = p).آزمون آماري t-test اختلاف معني داري بين ميانگين آگاهي ، نگرش و عملكرد مادران با آموزش در زايشگاه و آموزش تغذيه تكميلي در مراكز بهداشتي نشان نداد . آزمون آماري كاي دو ارتباط معني داري بين سطح عملكرد و منبع كسب آموزش مادران نشان داد (01/0 =p).

بحث و نتيجه گيري : نتايج حاصله نشان داد كه ميزان آگاهي ، نگرش و عملكرد مادران در سطح متوسط مي باشد و به منظور ارتقاء سطح عملكرد آنها بايستي سطح آگاهي آنان را در زمینه تغذيه كمكي با استفاده از رسانه جمعي و مراكز بهداشتي درماني افزایش داد و در اين ميان صدا و سيما مي تواند تأثير بسيار زیادي بر آگاهي ، نگرش و عملكرد مادران نسبت به تغذيه كمكي داشته باشد .

كلمات كليدي : آگاهي ، نگرش ، عملكرد ، مادر ، تغذيه تكميلي