بررسي علل مراجعه مادران پس از زايمان به مشاور شيردهي و تاثير مشاوره بر افزايش موفقيت شيردهي (1385)

دكتر غلامرضا خادمي- متخصص كودكان و فلوشيپ مراقبت هاي ويژه كودكان دانشگاه علوم پزشكي مشهد

دكتر احمد شاه فرهت- استاديار، فوق تخصص نوزادان دانشگاه علوم پزشكي مشهد

خانم محور اميري- سرپرستار بخش NICU بيمارستان امام رضا (ع)، دانشگاه علوم پزشكي مشهد

مقدمه:

مشكلات شيردهي خصوص در اوايل پس از زايمان يكي از علل مهم قطع شير مادر و شروع تغذيه مصنوعي است. اين مشكلات در 25% مادران ديده مي شود. برنامه حمايت از مادران قبل و بعد از زايمان و ايجاد مراكز مشاوره يكي از راه هايي است كه جهت ارتقاي موفقيت شيردهي توسط مراكز علمي پيشنهاد مي شود. ما بر آن شديم تا در اين تحقيق به بررسي به علل مراجعات مادران جهت دريافت اين مشاوره بپردازيم و از اين طريق به ميزان موفقيت درمان و حل مشكلات مادران با كمك پرستار مشاور در شهر مشهد دست يابيم.

روش كار:اين مطالعه در سال 85 بر روي 50 مورد مادراني كه طي ماه اول پس از زايمان به مشاور شيردهي مراجعه نمودند انجام شد. شركت كنندگان پس از مصاحبه و معاينه تحت آموزش و درمان عملي فقط يك مشاور دوره ديده قرار گرفتند و اطلاعات در پرسشنامه اي جمع آوري و با سيستم آماري SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.

نتايج: شايع ترين علل مراجعه مادران شامل گريه و عدم قبول پستان توسط نوزاد (46%)، درد و زخم نوك پستان (36%) و تورم پستانها (12%) و القاي شيردهي (6%) بود. در معاينات فيزيكي پستان مادران تورم پستانها اگر چه در اكثريت مادران وجود داشت (52%) لكن علت اصلي مراجعه آنان نبود. 44% شقاق پستان داشتند. مشكلات نوك پستان در 36% مادران وجود داشت و يك مورد (2%) ابسه مشاهده شد. در اين مطالعه 37% مادران از شير خشك براي حل مشكل خود استفاده نمودند.در 98% موارد شيردهي مادران با آموزش، اصلاح وضعيت شيردهي، مصرف مسكن خوراكي و استفاده از شير مادر و داروهاي موضعي مرتفع شد و بدين ترتيب تمامي مادراني كه شير خشك شروع كرده بودند (بجز يك نفر) اقدام به قطع آن نمودند. مشكلات مادران در 60% موارد با يك بار آموزش و در 30% موارد با دو با آموزش درمان شد و بقيه به دفعات بيشتري مشاوره نياز داشتند.تورم پستان با تعداد دفعات زايمان ارتباطي نداشت لكن كاهش مشكلات نوك پستان در اين مطالعه با دفعات زايماني ارتباط محسوسي داشت (46%) در مادران اول زا، 23% در مادران دوم زا و صفر درصد در مادران سوم زا.

نتيجه گيري:شايع ترين علل مراجعه مادران به مشاور شيردهي شامل گريه و عدم قبول پستان توسط نوزاد، درد و زخم نوك پستان و تورم پستانها مي باشد. نزديك به 100% موارد مشكلات شيردهي مادران توسط مشاور مرتفع گرديد.

توصيه:برنامه مداوم حمايت از مادران پس از زايمان توسط افرادي كه مادران را ويزيت نموده و به آنان مشاوره دهند به طور قابل توجهي موجب افزايش شيردهي و حل مشكلات آنان مي شود.