اهميت صرف صبحانه - نيازهاي تغذيه اي - رفتارهاي تغذيه اي نامطلوب - سوء تغذيه و تاثير آن بر يادگيري - كم خوني و تاثير آن بر يادگيري - چند نكته

اهميت صرف صبحانه :

مطالعه دهه اخير نشان داده است كه تغذيه در قدرت يادگيري كودكان موثر است و نخوردن صبحانه مي‌تواند اثرات متعددي بر‌ يادگيري آنها داشته باشد .

در شرايط ناشتايي كوتاه مدت طبيعي مكانيسم هموستاتيك ، گلوگز خون را در سطحي ثابت نگه مي دارد كه بر عملكرد طبيعي مغز لطمه وارد نشود و اگر مدت زمان ناشتايي طولاني تر باشد ، نگهداري قند خون در سطحي كه مغز قادر به فعاليت طبيعي خود باشد ، دشوارتر شده و يادگيري و تمركز حواس مختل مي شود . بررسي هاي سالهاي اخير نشان داده است كه افزايش نسبي قند خون موجب بهبود عملكرد مغز و يادگيري كودكان مدرسه اي مي شود . يكي از دلايل افزايش يادگيري به علت بالا رفتن قند خون ، ساخته شدن استيل كولين است كه بعنوان يك نوروترانسميتور ، نقش آن در تقويت حافظه به اثبات رسيده است . در سمپوزيومي كه در سال 1995 در زمينه ((صبحانه ، كارايي ، سلامت)) برگزار گرديد اعلام شد كودكاني كه از خوردن صبحانه امتناع مي ورزند، درانجام تكاليف رياضي كارآيي كمتري دارند و قدرت خلاقيت و ابتكار آنها كاهش مي يابد . نخوردن صبحانه در صورتي كه تداوم يابد و تبديل به عادت شود خود علاوه بر عوارض فوق موجب كمبود دريافت مواد مغذي روزانه مورد نياز فرد مي شود كه در وعده هاي ديگر جايگزين نخواهد شد و در نتيجه كمبود كالري ، ويتامين ها و املاح ايجاد مي شود .

نكته :

براي اينكه كودكان سنين مدرسه اشتهاي كافي براي خوردن صبحانه را داشته باشند بايد شام را در ساعات ابتداي شب صرف كنند و حتي الامكان شبها در ساعت معيني بخوابند تا صبحها بتوانند زودتر بيدار شده و وقت كافي براي خوردن صبحانه داشته باشند . اگر والدين صبحانه را بعنوان يك وعده غذايي مهم تلقي كنند و هر روز دور سفره صبحانه بنشيند خود مشوق كودكان به صرف صبحانه خواهند بود . والدين خوب بايد سحر خيزي ، ورزش و نرمش صبحگاهي و خوردن صبحانه در محيط گرم خانواده را به كودكان خود بياموزند . غذاهايي مثل فرني (آرد برنج يا آرد گندم يا نشاسته + شير + شكر) شيربرنج ، حليم و عدسي اغلب مورد علاقه كودكان اين سنين هستند و از ارزش غذايي برخوردارند . اين غذاها را مي توان در وعده صبحانه به كودكان داد . غذاهايي از قبيل نان و پنير و گردو ، نان و تخم مرغ ، نان و كره و مربا ، نان و كره و خرما ، همراه با يك ليوان شير يك صبحانه سالم و مغذي براي كودكان سنين مدرسه بشمار مي رود . فراورده ها را در صورتي كه در دسترس باشد مي توان با مقداري شير سرد يا گرم و شكر مخلوط كرده و مصرف نمود .

ميان وعده ها :

كودكان سنين مدرسه علاوه بر 3 وعده غذايي اصلي به ميان وعده نياز دارند . در اين سنين ، كودكان بايد هر 4 تا 6 ساعت براي نگهداشتن غلظت قند خون در حد طبيعي ، غذا بخورند تا فعاليت سيستم عصبي و عملكرد مغز در حد مطلوب باقي بماند .

در عين حال ، كبد كه مسئول ذخيره گلوكز بصورت گليكوژن و آزادسازي آن به خون در صورت نياز مي باشند ، در كودكان اين سنين كبد تنها براي حدود 4 ساعت گليكوژن ذخيره مي كند بنابراين ، دانش آموزان در اين سنين به خوردن غذا در وعده هاي بيشتري نياز دارند و بايد بين صبح تا ظهر تا شب ميان وعده مصرف كنند . ارزش غذايي ميان وعده ها بايد در نظر گرفته شود . دانش آموزان بايد بدانند آنچه كه مي تواند نيازهاي آنان را تأمين سازد موادي چون چيپس ، پفك و ساير تنقلات كم ارزش غذايي نيستند ، بلكه موادي داراي ارزش غذايي مي باشند كه از يك يا چند گروه اصلي غذايي تهيه شده باشند . استفاده از انجير خشك ، توت خشك ، بادام ، پسته ، گردو ، برگه زرد آلو و انواع ميوه ها نظير سيب ، پرتقال ، نارنگي ، هلو ، زردآلو ، انگور ، ليموشيرين ، ... سبزيجاتي نظير هويج ، كاهو ، خيار و ساندويچ‌هايي مثل نان و پنير و سبزي ، انواع كوكو و كتلت ، نان و حلوا شكري ، نان و پنير و خرما مي تواند به‌عنوان ميان وعده در برنامه غذايي دانش آموزان قرار گيرد .