شیر مادر و تنظیم خانواده - مواد مغذی شیر مادر - عوامل ایمونولوژی شیر مادر - دوشیدن شیر - نگهداری شیر - مشکلات شیردهی

اهميت و نقش تغذيه با شير مادر در رشد و بقاء‌ كودك:

تغذيه انحصاري با شير مادر به مفهوم تغذيه شير خوار فقط با شير مادر بدون مصرف هر نوع ماده غذايي ديگر حتي آب مي باشد. اين روش كه براي 6-4 ماه اول زندگي توصيه مي شود در كاهش ميزان ابتلاء و مرگ و مير شير خواران و همچنين پيشگيري از بارداري در مادران نقش دارد. پس از اين مدت بايد تغذيه شير خوار با غذاهاي كمكي آغاز گردد در حالي كه تغذيه با شير مادر را نيز تا پايان 2 سالگي ادامه مي دهد.

تغذيه با شير مادر علاوه بر اينكه خود يكي از استراتژيهاي بسيار مهم براي رشد و بقاء كودكان (Gobef) است . در عين حال در صورت توقف تغذيه با شير مادر از تاثير تمام استراتژيهاي ديگر هم كاسته مي شود.

شير مادر حاوي انواع مختلف عناصر ضد عفوني است كه در حال حاضر سالانه از مرگ و مير بيش از 7 ميليون از كودكان جهان ( كه عمدتآ ناشي از عفونتهاي گوارشي و تنفسي است ) پيشگيري مي كند. بطوريكه احتمال مرگ و مير ناشي از عفونتهاي گوارشي و بيماريهاي اسهالي در بين شير خواراني كه با شير مادر تغذيه مي شوند تا 25 برابر كمتر از شيرخواراني است كه با شير خشك تغذيه مي شوند. بعلاوه تغذيه با شير مادر در درمان بيماريها نيز نقش دارد بويژه در درمان اسهال كه از حجم مدفوع كاسته و حتي حجم محلول ORS مورد نياز را كمتر مي نمايد.

تعداد گلبولهاي سفيد مقدار عناصر ضد عفونت و آنتي باديهاي موجود در آغوز،‌ دهها و صدها و بعضا هزاران برابر شير مادر است و لذا آغوز را به عنوان اولين دوز واكسيناسيون بحساب مي آورند.

تغذيه با شير مادر در پيشگيري از بارداري تامين مناسب ترين وضعيت رشد و تكامل در شيرخواران تأمين حتي يك سوم از كالري مورد نياز كودكان در سال دوم عمر،‌ جلوگيري يا كاهش احتمال بروز پاره اي از بيماريها در سنين بلوغ و بالاتر، ‌كاهش احتمال ابتلا به سرطان تخمدان ، ايجاد رابطه عاطفي مستحكم و دو طرفه بين مادر و فرزند كاهش خونريزي مادر بعد از زايمان كاهش احتمال بروز هيپوترمي نوزادان نارس نقش دارد.

تغذيه با شير مادر از 98% از بارداريها پيشگيري مي كند،‌ چنانچه شير خوار از بدو تولد بطور انحصاري و بر حسب ميل و تقاضاي خود در روز و شب با شير مادر تا پايان 6 ماهگي تغذيه شود ، ممكن است عادت ماهيانه مادر شروع نشود در صورت تغيير هر يك از شرايط مذكور مادر بايد از وسيله مطمئن ديگري در كنار تغذيه با شير مادر براي پيشگيري از بارداري استفاده نمايد.

شير مادر داراي بسياري مزاياي بی شمار ديگر است كه از آن جمله حاوي تمام مواد مغذي مورد نياز كودك است.

به سهولت هضم شده و با كفايت تمام در بدن شير خوار مورد استفاده قرار مي گيرد و براي خانواده و جامعه نيز با صرفه است.