غلامرضا خادمي – بيمارستان امام رضا ،‌مشهد

زمینه:با وجود تاکیدات سازمان بهداشت جهانی مبنی بر مصرف منظم آهن و ویتامین های تکمیلی درتمامی شیرخواران زیر دو سال ، در کشور مابرای رسیدن به این هدف  هنوز هم مشکلات و موانعی پیش روی  دست اندرکاران بهداشتی و مادران قرار دارد.

در این مطالعه ما به بررسی علل عدم مصرف یا مصرف نامنظم این مکمل ها در قشری که از لحاظ شغلی ارتباط نزدیکی با سیستم بهداشت و درمان دارند (پرستاران) پرداخته ایم.

روش مطالعه:این مطالعه در سال 1383 بصورت توصیفی با مصاحبه بوسیله پرسشنامه از پرستاران شاغل در شهر مشهد صورت پذیرفت.

نتایج:این مطالعه بر روی 92  نفر از پرسش شوندگان انجام شد که 6/69% آنها لیسانس و  4/30 %آنها دیپلم میباشند. میانگین تعداد فرزندان مادران مورد مطالعه  1/02 + 2/12 که حد اقل یک و حداکثر شش فرزند داشتند.

در مورد مصرف آهن ، 6/44% مادران بطور منظم و 7/46% بطور نامنظم  به شیرخواران خود آهن تکمیلی داده اند و 7%آنان هیچگاه استفاده ننمودند( 1/1% بدون پاسخ بوده است)

 در مورد مصرف ویتامین های تکمیلی ،  4/67 % مادران بطور منظم و3/28% بطور نامنظم به شیرخواران خود ویتامین های تکمیلی داده بودند  و 3/4% مادران هرگز استفاده ننمودند.

در بررسی علل عدم مصرف یا مصرف نامنظم آهن  8/48 %پاسخ دهندگان علت را بد مزه بودن آن ، 2/37% سیاه شدن دندان ، 3/9% در دسترس نبودن دارو و 7/4% آنان آگاهی نداشتن به ارزش دارو را عنوان نمودند.

در بررسی علل عدم مصرف یا مصرف نامنظم ویتامین های تکمیلی 50%پاسخ دهندگان در دسترس نبودن دارو و 50% دیگر عدم آگاهی ازارزش آن را ذکر نمودند.

بحث:این مطالعه نشان میدهد بیش از 91% مادران بطور منظم یا نا منظم از قطره آهن و حدود 96%از ویتامین های تکمیلی   استفاده کرده اند که این در مقایسه با مطالعات دیگردر کشور نزدیک به دو برابر میباشد .

عیب درکیفیت دارو یعنی  بد مزه بودن و یا سیاه شدن دندان علت عمده  عدم مصرف آهن میباشد(حدود 86% پاسخ دهندگان).

عدم آگاهی مادران پرستارنقش کمی در مصرف نکردن  آهن تکمیلی دارد لکن در مورد مولتی ویتامین نیمی از علت( 50%) را تشکیل میدهد.

توصیه:با تغییر شکل و مزه  داروهای مکمل شیرخواران  میتوان به نتایج بهتری از مصرف دست یافت ، ضمن آنکه تاکید بر آموزش خصوص در مورد  اهمیت  مصرف  ویتامین ها به مادران توصیه میشود.