دكتر نغمه نكويي نائيني

چكيده :

تغذيه مناسب نه تنها جهت پيشگيري ،‌بلكه در بهبود بيماري ها و ايفاي سلامت ، رشد ونمو و بهداشت رواني ضروري مي باشد . كودكان و نوجوانان در حال بلوغ ،‌با رشد خود نيازهاي خاصي را به مواد غذايي اصلي مانند ، پروتئين ، انرژي ، كلسيم ،‌آهن و روي مي يابند . اثرات سوء‌تغذيه در اوايل كودكي بر مغز اثر گذاشته و در اواخر آن با اثر بر هورمون ها باعث تاخير در بلوغ مي گردد . هدف كلي از اجراي اين پژوهش تعيين وبررسي ميزان و نوع محروميت غذايي دانش آموزان مناطق محروم استان اصفهان بود . سوالهاي پژوهش عبارت بودند از ؛ 1) ميانگين انرژي دريافتي دانش آموزان مناطق محروم استان اصفهان در مقايسه با ميانگين استاندارد چگونه است ؟ 2) ميانگين كلسيم دريافتي دانش آموزان مناطق محروم استان اصفهان درمقايسه با ميانگين استاندارد چگونه است ؟ 3) ميانگين كلسيم دريافتي دانش آموزان مناطق محروم استان اصفهان در مقايسه با ميانگين استاندارد چگونه است ؟ 4) ميانگين آهن دريافتي دانش آموزان مناطق محروم استان اصفهان در مقايسه با ميانگين استاندارد چگونه است؟ 5 ) ميانگين روي دريافتي دانش آموزان مناطق محروم استان اصفهان درمقايسه با ميانگين استاندارد چگونه است ؟

روش پژوهش روش توصيفي بود . جامعه آماري  مورد مطالعه شامل كليه مدارس دخترانه و پسرانه دوره ابتدائي و راهنمايي مناطق محروم استان اصفهان در سال تحصيلي 82-81 منطقه آموزشي بود . روش نمونه گيري به صورت تصادفي خوشه اي چند مرحله اي انجام گرفت . حجم كلي نمونه برابر با 640 نفر شد كه از 64 مدرسه انتخاب شده بودند. به منظور جمع ‌آوري اطلاعات مورد نياز اين پژوهش ازدو نوع ابزاراستفاده گرديد. ابزارهاي مورد استفاده عبارت بودند از پرسش نامه يادآمد غذايي و ابزارهاي تن سنجي كه وزن و قد را مورد سنجش قرار مي دادند . روش تجزيه و تحليل آماري در اين پژوهش دردو سطح توصيفي و استنباطي انجام گرفت . نتايج تحليل آماري از روش T-student   نشان دادكه :

تمامي دختران و پسران 7 تا 14 ساله ( 100 درصد دانش آموزان) در تمام مناطق ميزان انرژي دريافتي كمتر از ميزان استاندارد دريافت مي كردند . بيشترين دريافت انرژي در منطقه غرب و كمترين دريافت آن در شمال بود . كمترين ميانگين كالري دريافتي در دختران 10 و (سپس 14) ساله و بيشترين مينگين آن در دختران 11و (سپس 7) ساله مشاهده شد . همچنين كمترين ميانگين كالري دريافتي در پسران 14 و (سپس 10) ساله وبيشترين ميانگين آن در پسران 7 و( سپس 11) ساله مشاهده شد . 65/32 درصد كودكان پروتئيني كمتر از 75 درصد استاندارد دريافت مي كردند. بيشترين ميزان كمبود ( دريافت كمتر از 75درصد ) درمنطقه جنوب ( و شهرستان دهاقان ) و سپس درشمال ( و در شهرستان برخوار) بود . با وجود اينكه منطقه غرب كمترين كمبود را داشت ، در شهرستان تيران بيشترين ميزان كمبود پروتئين نسبت به ديگرشهرها به چشم مي خورد . به طور كلي 9/30 درصد از تمامي دختران و 3/34 درصد از همه پسران مبتلا به كمبود پروتئين بودند. در كودكان دبستاني اين ميزان برابر با 7/28 %‌و در دانش آموزان دوره راهنمايي معادل با 5/36درصد بود . كمترين ميانگين پروتئين دريافتي در دختران 14 و ( سپس 13 ساله ) وبيشترين ميانگين آن در دختران 7 و (سپس 8‌ ساله) مشاهده شد . همچنين كمترين ميانگين پروتئين دريافتي در پسران 14 و ( سپس 10 ساله ) و بيشترين ميانگين آن مربوط به  پسران 7 ساله بود . تمامي دختران و پسران 7تا 14 ساله ( 100 درصد دانش آموزان ) در تمام مناطق ميزان كلسيم دريافتي كمتر از حد استاندارد دريافت مي كردند . به طور كلي ميانگين دريافت كلسيم در تمام مناطق برابر با 37/27 درصد ميزان نرمال بود ، بيشترين ميزان دريافت درشرق و كمترين مقدار آن در جنوب بود . ميانگين دريافت كلسيم در تمامي دختران به طور متوسط برابر با 47/26درصد ميزان استاندارد و در تمام پسران به طور متوسط برابر با 61/28 درصد ميزان استاندارد بود،همچنين ميانگين دريافت كلسيم در دانش آموزان دبيرستاني برابر با 08/28درصد و در دوره راهنمايي برابر با 69/26درصد ميزان استاندارد بود .بطور كلي كمترين ميانگين كلسيم دريافتي در دختران 11 (و سپس12) و بيشترين ميانگين آن در دختران 10 ( وسپس 9 ساله ) مشاهده شده است . همچنين كمترين ميانگين كلسيم دريافتي در پسران 11 ( و سپس 12) و بيشترين ميانگين آن در پسران 10 ( وسپس 9 ساله ) مي باشد. 4/50 درصد از كل دانش آموزان ميزان آهني كمتر از 75 درصد ميزان لازم براي بدن رادريافت مي كردند . همچنين 8/61 درصد كودكان دبستاني و 39 در صد دانش آموزان دوره راهنمايي مبتلا به كمبود آهن ( كمتر از 75درصداستاندارد ) بودند .2/61 دختران و 6/39 درصد پسران ميزان آهني كمتر از 75 درصد ميزان لازم براي بدن را دريافت مي كردند . كمترين ميانگين آهن دريافتي مربوط به پسران 7 ( و سپس 8 ساله)و بيشترين ميانگين آن در پسران 13 و ( سپس 14 ساله ) بوده است . تمامي دختران و پسران 7تا 14 ساله (100درصد دانش آموزان ) درهمه مناطق ميزان روي دريافتي كمتر از استاندارد دريافت مي كردند . بيشترين ميزان دريافت روي در شرق كشور و كمترين آن در  غرب بوده است . دختران 91/29 درصد و پسران 5/28 درصد ازروي مورد نياز را مصرف مي كردند ، همچنين اين ميزان در دانش آموزان دبستاني 52/27 درصد بود و در دانش آموزان دوره راهنمايي 95/30 درصد بود . كمترين ميانگين روي دريافتي در دختران 11 ( و سپس 12) ساله وبيشترين ميانگين روي دريافتي در دختران 8 ( و سپس 10 ) ساله مشاهده شد. همچنين كمترين ميانگين روي دريافتي در پسران 11 و ( سپس 12)  و بيشترين ميانگين آن مربوط به پسران 10 و سپس 7 ساله بوده است .

واژه ها ي كليدي :‌تغذيه ،محروميت غذايي ، سوء تغذيه ، تغذيه رايگان ، راهنمايي ، ابتدايي ، دانش آموزان