دكتر زهرا پورپاك

گزارشي از مطالعات 16 ساله انجام شده در مركز تحقيقات ايمونولوژي، آسم و آلرژي دانشگاه علوم پزشكي تهران

 

پروتئينهاي شيرگاو، نخستين پروتئين غذايي بيگانه مي‌باشد كه توسط شيرخواران دريافت مي‌شود و مسؤول بيشترين واكنشهاي آلرژي غذايي در شيرخواران و كودكان مي‌باشد. شيوع آلرژي به شير گاو در كودكان سنين مختلف دوران كودكي در مطالعات مختلف از 3/%0 تا 5/7% متفاوت مي‌باشد. در ايران نيز شير گاو شايعترين آلرژن در تمامي گروههاي سني كودكان كمتر از 12 سال مبتلا به آلرژي غذايي بوده است (1). اگر چه علائم آلرژي به شير گاو معمولا تا سن 3 سالگي از بين مي‌رود اما مطالعات جديد نشان مي‌دهد كه 15% موارد حتي در دهه دوم زندگي هنوز علايم آلرژي به شير گاو را بروز مي‌دهند.

حساسيت به شير گاو، تابلوهاي باليني پوستي، تنفسي، گوارشي و ... ايجاد مي‌كند. ولي شايعترين تظاهر آلرژي در اين بيماران درماتيت آتوپيك مي‌باشد (2). شيوع درماتيت آتوپيك در بين كودكان حساس به مواد غذايي 55% است و شيوع آلرژي به شير گاو در بين مبتلايان به DA، 45% مي‌باشد (3) و همچنين تأثير مستقيم آلرژي به شير گاو در افزايش شدت درماتيت آتوپيك و ارتباط معني‌دار مثبت بين شدت آلرژي به شير گاو و شدت درماتيت آتوپيك، نشان داده شده است (4).

اساس درمان آلرژي به شير گاو برمبناي اجتناب از آلرژنها مي‌باشد. در نتيجه ميتوان گفت كه بهترين راه درمان اين بيماران، حذف كامل پروتئينهاي شير گاو از رژيم غذايي مي‌باشد. در همين راستا در مطالعه‌اي مقايسه انواع مختلف شيرهاي هيپوآلرژن انجام گرفته و آلرژي به دو نوع پروتئين آلرژيزاي عمده شير گاو يعني b-Lacto globulin و Casein در بيماران مبتلا به آلرژي به شير گاو بررسي گرديده و مشاهده شد كه هيچ تفاوت معني‌داري از نظر شيوع و شدت حساسيت آلرژي به هركدام از اين پروتئينها مشاهده نشد. همچنين ‌مشخص گرديد كه بهترين جايگزين شير گاو جهت شيرخواران با آلرژي به شير گاو به ترتيب شير مادر همراه با پرهيز مادر از لبنيات، شير سويا، شير گوسفند،‌ شير بز و در نهايت شيرهاي Casein Hydrolysate و Whey Hydrolysate مي‌باشد (6). اميد است ارائه مجموع نتايج فوق بتواند راهگشاي مناسبي جهت كمك به تشخيص و درمان كودكان حساس به پروتئينهاي شير گاو باشد.