كمك رساني به كودكان آسيب ديده
ليدا فتاحي زاده(كارشناس مسئول مركزمطالعه و توسعه آموزش پزشكي سمنان )
معصومه صابري زاده ( عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي سمنان )
دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني استان سمنان – معاونت پژوهشي و آموزشي دانشگاه – معاونت آموزشي و پژوهشي –مركز مطالعه و توسعه آموزش پزشكي دانشگاه – تلفن :4441731-0231نمابر :4440225-0231
امروزه بيش از هر زمان ديكري كودكان و زنان در جنگها درگير ميشوند و به قتل مي رسندو مجروح و بي خانمان مي شوند بسياري از كودكان خاور ميانه و شمال آفريقا و... از جنگ آسيب ديده و فرسوده شده اند .كودكاني كه دراين شرايط زندگي كرده اند. مناظري را ديده اند و محروميت هائي را شخصا ًو از طريق خانواده ها ي خود تجربه كرده اندو قرار گرفتن در معرض خشونت و به ويژه تكرار آن به كودكان صدمه مي زند و تاثيرات منفي آن از ايجاد معلوليت ها ي جسماني هم فراتررفته ،تاثيرات رواني بسياري دارد كه ميتواند درتمام طول عمر آنان باقي بماند . كودكاني كه با چشمان خودشاهد كشته شدن افراد خانواده يا ناامني خانه يا محله خودبوده اند هم تاثيرات حاد و فوري آن را تجربه مي كنند و هم ممكن است به مشكلات بلند مدت دچار شوند . چنين كودكاني كه والدين خود را در سانحه اي از قبيل جنگ –زلزله –تصادف و ... ) از دست داده اند اندوهگين ، افسرده و خشمگين و گيج و مات و تحريك پذير شده و دربرابر برقراري ارتباط با مراقبان تازه مقاومت ميكنند .
علائم آسيب ديدگي :
نوزادان
گوشه گيري – وابستگي بيش از حد
كودكان نوپا :
ترس – پرخاشگري –رفتار مخرب – پسرفت و
كودكان 3 تا 6 ساله :
ترس – خيالبافي آسيب زا – غصه و ماتم – داستان پردازي – احساس گناه – انزواي اجتماعي – دوباره سازي
كمك رساني به اين كودكان شامل :
استقرار درمحلي امن و با ثبات
محبت و مراقبت
شرايط زندگي امن و قابل پيش بيني
فرصت هايي براي بازي و يادگيري
كمك رساني به كودكاني كه والدين خود را از دست داده اند و از مراقبت بي نصيبند و از سوء تغذيه -مشكلات جسماني – افسردگي – آزار وسوء استفاده توسط ديگران رنج مي برند بايد درخانواده ها ي جايگزين و يا موسسات استقرار يابند . دراين راستا توجه به نياز ها ي خانواده فرزند پذير كه شامل حمايت عملي –توصيه ها ي پزشكي و نظارت و سرپرستي وهمينطور مراقبت از كودكان مستقر در موسسات كه بايد شبيه خانواده با فعاليت ها ي مستمر روزانه باشد ،از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد .
كمك كنندگان نيز مانند كمك گيرندگان امكان دارد تحت تاثير رويدادها ي آسيب زا قرار گيرند. آنها نيز ميتوانند بدينوسيله از تنشهاي كاري خود بكاهند :
برنامه ريزي و آماده سازي دقيق
اكتفا به مواردي كه ميتوانند از عهده آنها بر آيند
كنترل كردن افكار و عواطف
تمركزروي كار
گروههاي كمك رسان براي كمك به خويش ميتوانند:
به جمع آوري اطلاعات بپردازند .
نقشها و مسئوليتها ي روشني تعيين كنند.
ازيكديگر حمايت و پشتيباني كنند .
جلسات منظم گروهي داشته باشند .
وظايف رابه شكلي چرخشي انجام دهند .
ساعات استراحت و مرخصي منظم داشته باشند.
كارآموزي كرده و مهارت هاي كاري جديد كسب كنند .
پيشگيري از وقوع آسيب ها و كمك به بهبود كودكان آسيب ديده ، آتيه جوامع واجتماعات راتضمين مي كند زيرا كه آينده همواره بر شالوده سرنوشت اعضاي جوانتر جوامع و اجتماعات بنا مي شود .