بررسي استئوپني نارس درنوزادان كم وزن تغذيه شده با شير مادر غني شده با كلسيم و فسفر

دكتر غلامعلي معموري عضو هيئت علمي دانشگاه

دكتر فاطمه ناصري عضو هيئت علمي دانشگاه

دكتر اشرف محمد زاده عضو هيئت علمي دانشگاه

دكتر احمد شاه فرهت عضو هيئت علمي دانشگاه

مقدمه :استئوپني يك اختلال شايع مشاهده شده در نوزادان نارس مي باشد . بر خلاف ريكتر تغذيه اي ، استئوپني نوزادان نارس اساساً‌ مربوط به كمبود دريافت فسفر و كلسيم است تا كمبود ويتامين D .

هدف اين مطالعه بر تأثير افزايش دريافت كلسيم و فسفر در پيشگيري و كاهش استئوپني ناشي از نارسي مي باشد .

مواد وروش :اين مطالعه در بخش NlCU بيمارستان قائم مشهد ، روي نوزادان با وزن تولد كمتر از 2000 گرم درطي مدت يك سال انجام شد . بيماران بطور اتفاقي در دو گروه درمان و شاهد تقسيم شدند . تغذيه كليه بيماران انحصاراً از شير مادربود . در گروه درمان از روزي كه تغذيه بيمار به حد 100 سي سي به ازاي كيلوگرم وزن بدن رسيده و سرم بيمار قطع مي شد ، كلسيم گلوكونات 10% با دوز 5 سي سي به ازاي كيلوگرم وزن بدن در دوزهاي منقسم 12 ساعته به روش خوراكي تجويز مي شد . براي تمامي بيماران در سه نوبت در روزهاي 14، 28و 42 بعد از تولد اندازه گيري كلسيم ،‌فسفر و آلكالن فسفاتاز سرم انجام مي شد ، همچنين در اين زمانها اندازه گيري قد وزن و دور سر بيماران انجام ميشد .

در پايان هفته 6 بعد از تولد ، راديوگرافي مچ دست جهت بررسي استئوپني انجام مي شد ، كليه راديوگرافي هاي بيماران توسط يك راديولوژيست بدون اطلاع از نتيجه درمان و ياشاهد گزارش مي شد .

يافته ها : با وزن كمتر از 2000 گرم بطور اتفاقي دردو گروه درمان (23 نفر) و گروه شاهد (20نفره ) قرار گرفتند .

بر اساس معيارهاي بيوشيميايي 15 بيمار مبتلا به استئوپني بودند كه تعداد 7 نفر (4/30%) در گروه درمان و 8 نفر (40%) در گروه كنترل قرار داشتند بر اساس راديوگرافي 23 نفر علائم استئوپني ( كاهش دانسيته استخوان ، نازكي كورتكس و كاپينگ ) را نشان دادند كه 11 نفر (48%) درگروه درمان و 12 نفر (60%) درگروه كنترل قرار داشتند .

ميزان افزايش قد در طي 6 هفته اول بطور متوسط در گروه درمان 36/5 سانتي متر و درگروه شاهد 45/4 سانتيمتر بود.

ميزان بروز استئوپني درنوزادان كه سير باليني با عارضه اي داشتند ( ابتلا به سپتي سمي ، آسفكسي ، RDS و ونتيلاسيون مكانيكي ، ..... ) درهر گروه درمان وشاهد بطور قابل ملاحظه اي بيشتر از نوزاداني بود كه سيرباليني بدون عارضه اي داشتند .

نتيجه گيري :نتيجه گيري اين مطلب نشان مي دهد كه تجويز اضافي كلسيم و فسفر علاوه بر شير مادر مي تواند باعث كاهش ميزان بروزاستئوپني در نوزادان نارس شده و همچنين باعث بهبود افزايش وزن و قد آن ها گردد. ولي نتايج آماري حاصل باتست دقيق فيشر در مطالعه ما تفاوت قابل ملاحظه اي را از نظر بروز استئوپني با دو معيار تشخيصي راديو لوژيك و بيوشيميك در دو گروه نشان نداد (( P=0.35 , P =0.36 علت اين مسئله مي تواند ناشي از عدم دقت كافي تشخيص استئوپني با روش هاي معمول بيو شيميايي و راديوگرافي در مقايسه با روش دانسيتومتري استخوان ( كه متاسفانه امكان انجام آن براي نوزادان نارس درحال حاضر در مركز قائم وجود ندارد ) و حجم نسبتاً‌كم نمونه كه ناشي از محدوديت زمان مطالعه و عدم مراجعه تمامي بيماران كه در طرح قرار گرفتند ولي جهت سنجش هاي لازم تا 6 هفتگي مراجعه نكردند ، مي باشد .

Abstract:Osteopenia is a metabolic bone disease. That frequently presents in premature infants .It is usually sub clinical and diagnosed only after development of severe complications such as fractures or rickets .

In our study forty three preterm infants with birth weight less than 2000 gr. were followed form birth to six weeks after birth .

Twenty babies (control group )received breast milk and twenty three (case group )babies received breast milk and supplemented with calcium and phosphorus .All received a daily supplement of 400 I U vitamin D .

Serum ,calcium ,phosphors and alkaline phosphatase levels were measured every two weeks until six-week postnatal age ,at the end of this time wrist Xray for evaluating osteopenia was done .

In our study infants that were fed with breast milk without supplementation of calcium and phosphorous had poor linear and weight growth ,and developed osteopenia greater that other group .

In both groups, infants with complicated course developed osteopenia greater than infants without complicated course