بررسی اثر کارگاههای آموزشی برگزارشده در مرکز بهداشت کوی امیرالمومنین مشهد)پایگاه تحقیقات جمعیتی( بر سوء تغذیه در کودکان زیر یکسال و2-1 سال در سال 82

 

دکتر محبوبه نقیب زاده(معاونت پژوهشی دانشگاه)

دکتر منور افضل آقایی (معاونت پژوهشی دانشگاه)

خانم شراره فروزش

مقدمه:پایگاه تحقیقات جمعیتی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد با هدف انجام پژوهش بر اساس نیاز جامعه از سال 1380 فعالیت خود را زیر نظر معاونت تحقیقات و فناوری درکوی امیرالمومنین آغاز کرده است. در این پروژه ،پس از سر شماری اولیه نیاز سنجشی سلامت جهت بدست آوردن مشکلات منطقه انجام شد. یکی از مشکلات بدست آمده در این نیاز سنجی ، شیوع بالای سوء تغذیه در کودکان زیر دو سال بود. سه عامل عمده موثر بر سوء تغذیه رژیم غذایی، فرهنگ و عفونتهای دوران کودکی است. در منطقه امیرالمومنین پس از بررسی عوامل موثر بر سوء تغذیه درمنطقه، و همچنین با توجه به بحث های گروهی((focus group discussion در جلسات متعدد با افراد آگاه و آشنا با فرهنگ مردم منطقه مهمترین علت شیوع بالای سوء تغذیه، پایین بودن میزان آگاهی مادران از چگونگی تغذیه صحیح در کودکان تعیین شد. بنابراین برآن شدیم که مباحث مهم عوامل موثر بر سوء تغذیه در کودکان رابصورت کارگاههای آموزشی برای مادران برگزارکنیم. هدف این مطاله بررسی کارایی کارگاههای برگزارشده با مقایسه شیوع سوء تغذیه بود.

روش کار:این مطالعه بصورت تجربی و بر روی کودکان زیر یکسال و2-1 سال تحت پوشش مرکز بهداشت کوی امیرالمومنین در مشهد در سال82 انجام شد. در این مطالعه شیوع سوء تغذیه در کودکان زیر یکسال و 2-1 سال به تفکیک در سه ماهه اول و دوم سال 82 برآورد شد. ملاک سوء تغذیه ، بررسی پایش رشد بوسیله مقدار وزن برای سن ، بصورت اختلال در روند رشد شامل توقف ویا سیر نزولی در رشد بود. سپس یک برنامه آموزشی جهت افزایش آگاهی در مورد تغذیه صحیح با محور های زمان شروع غذای کمکی و نوع آن، دفعات غذادهی، مقابله با بیماریهای شایع در کودکان و تاثیر آنها بر رشد و.... بصورت کارگاهها و جزوات آموزشی تدوین شد. پس از برگزاری کارگاهها در این سه ماه ، مجدداً درصدد شیوع سوء تغذیه بر آورد شد و این دو نسبت با نرم افزارآماری 11.Spss توسط آزمونMcNemar مقایسه شد. /ع

یافته ها:با توجه به یافته های این مطالعه، شیوع سوء تغذیه در کودکان زیر یکسال در سه ماهه اول و دوم سال 82 10%بود که بعد از برگزاری کارگاه در سه ماهه سوم به 6/5 % رسید. در کودکان 2-1 سال در سه ماهه اول سال 82 شیوع سوء تغذیه (20 %) و در سه ماهه دوم (17%) بود که پس از برگزاری کارگاهها در سه ماه سوم به 7/5% رسید. یافته ها در هر دو گروه نشان می دهد که کارگاههای آموزشی درکاهش شیوع سوء تغذیه در کودکان تحت پوشش موثر بوده است(05/0P< )

بحث:با توجه به یافته های فوق به اهمیت آموزش در مسائل بهداشتی و مراقبت از کودکان بعنوان گروه پرخطر پی می بریم ولیکن با توجه به شیوع بالای سوء تغذیه حتی پس از آموزش ، نیاز به اطلاع رسانی بهتر و گسترده تر و آموزش موارد بیشتر و بررسی سایر عوامل در این زمینه احساس می شود.

کلید واژها: سوء تغذیه- کودکان زیریکسال- روندرشد