بررسي فاكتورهاي مستعد كننده عفونت ادراري در كودكان

دكتر ميترا ناصري- استاديار گروه اطفال- دانشگاه علوم پزشكي مشهد

دكتر سيد علي علمداران- استاديار گروه راديولوژي- دانشگاه علوم پزشكي مشهد

خلاصه :

عفونت ادراري يكي از شايعترين عفونت هاي باكتريال در كودكان است . تشخيص زودرس عفونت بويژه در شيرخواران و تعيين فاكتورهاي خطر زا و بيماران پر خطر جهت جلوگيري از عوارض ديررس عفونت (اختلال عملكرد كليه و هيپرتانسيون) حائز اهميت است .

اين مطالعه با هدف تعيين عوامل خطر زا به تفكيك سن و جنس، در كودكان با عفونت ادراري علامتدار انجام شد .

روش مطالعه :

در اين مطالعه ، 183 كودك مبتلا به عفونت ادراري علامتدار به طور آينده نگر مورد بررسي قرار گرفتند . در تمام اين بيماران جهت رد ناهنجاريهاي مادرزادي سيستم ادراري ، بررسي هاي تصوير برداري اوليه (سونوگرافي كليه - مثانه و VCUG يا سيستوگرافي راديونوكلايد مستقيم) انجام شد.

در برخي از بيماران جهت تعيين عامل مستعد كننده عفونت ، بررسيهاي تكميلي تر شامل اسكن كليوي با ديورتيك يا پيلوگرافي وريدي و يا بررسي اروديناميك نيز انجام شد .

يافته ها :

از 183 بيمار مورد مطالعه، 130 نفر (71%) مؤنث و 53 نفر (29%) مذكر بودند. (F/M=2/5) بيماران به چهار گروه سني تقسيم شدند كه بيشترين فراواني مربوط به گروه سني 24-2 ماه و شامل 109 مورد (9/61%) بود. (P=0/001) از ميان فاكتورهاي مستعد كننده عفونت ، بيشترين فراواني در هر دو جنس مربوط به رفلاكس بود كه در 87 بيمار (5/47%) وجود داشت. در جنس مؤنث كمترين فراواني مربوط به انسداد (3/2%) و در جنس مذكر مربوط به اختلال عملكرد مثانه (9/1%) بود. همچنين موارد اختلال عملكرد مثانه در دختران و انسداد در پسران بطور معني دار بيشتر مشاهده شد ( در هر دو مورد P=0/026)

از 65 بيمار با يافته هاي راديولوژيك نرمال (سونوگرافي كليه و VCUG يا سيستوگرافي راديونوكلايد ) ،41 بيمار عود عفونت و 31 بيمار نشانه هاي روده اي يا ادراري در غياب عفونت داشتند. از اين تعداد در 17 بيمار بررسي اروديناميك انجام كه 15 بيمار ، يافته هاي غيرطبيعي را نشان دادند. در تمام گروه هاي سني ، بجز كودكان كمتر يا مساوي يك ماه ، شايعترين عامل مستعد كننده عفونت رفلاكس بود . رفلاكس ، سنگ ادراري و انسداد در گروه سني 2 تا 24 ماه در مقايسه با ساير گروه هاي سني به طور معني دار بيشتر مشاهده شد . (P<0/05)

بحث و نتيجه گيري:

اين مطالعه نشان داد كه عفونت ادراري ، در دختران به طور معني دار بيشتر از پسران بوده ، اكثر موارد عفونت در كودكان 2تا 24 ماه مشاهده مي شود و در گروه سني كمتر يا مساوي 1 ماه عفونت در جنس مذكر و در گروه سني مساوي يا بيشتر از 6 سال در جنس مونث به طور معني دار بيشتر است. همچنين مي توان نتيجه گرفت شايعترين عامل مستعدد كننده عفونت در دو جنس با ميزان مشابه، رفلاكس است. اين مطالعه مطرح كننده شيوع قابل توجه اختلال عملكرد مثانه در دختران و انسداد در پسران و همچنين سنگ ادراري به عنوان يك عامل مستعد كننده عفونت (7/9% از بيماران) در كودكان مي باشد.

واژه هاي كليدي : عفونت ادراري ، كودكان ، عوامل مستعد كننده ، رفلاكس وزيكواورترال ، انسداد ادراري ، اختلال عملكرد ادراري ، سنگ ادراري (اروليتيازيس)