بررسي ميزان شيوع تولد نوزاد كم وزن در بيمارستان نهم دي تربت حيدريه بهار 1385

محمد رضا ميش مست، كارشناس ارشد پرستاري - محمود يعقوبي، كارشناس پرستاري - دكتر مهدي عباسيان، متخصص اطفال

ليلا صبري، كارشناس مامايي - صديقه داور، كارشناس پرستاري

مقدمه و هدف:شيوع تولد نوزادان كم وزن يكي از شاخصهاي بهداشتي است مطالعات بسياري ارتباط بين وزن هنگام تولد نوزاد با ميزان مرگ و مير و ابتلا به بيماريهاي دو.ران نوزاداي ، شيرخوارگي و كودكي را نشان داده است . هزينه مراقبتهاي بهداشتي براي نوزادان كم وزن 6 برابر بيشتر از ساير نوزادان بر آورده شده است . بر اساس مطالعات انجام شده احتمال مرگ نوزاداني كه با وزن 2000 تا 2499 گرم متولد مي شوند در دوره نوزادي 4 برابر بيشتر از نوزادان با وزن 5/2 تا 3 كيلوگرم و همچنين احتمال مرگ آنان 10 برابر بيشتر از نوزادان متولد شده با وزن 3 تا 5/3 كيلوگرم بوده است . علاوه بر افزايش احتمال مرگ ، در نوزادان كم وزن نقص سيستم ايمني ، تاخير رشد و نمو مغزي ، سپتيمي و خطر ابتلا به اسهال و پنومي حاد بيشتر است . حدود 12 تا 18% از نوزادان كم وزن با مشكلات يادگيري و ناتواني نغزي نيزمواجه هستند علت اصلي تولد نوزاد كم وزن نوزاد نارس و IUGR است . از علل ديگر تولد نوزاد كم وزن كه مربوط به مادر مي شود هيپرتانسيون و عفونتهاي حاد و مزمن – سوء تغذيه ، مراقبتهاي دوران بارداري ، كار جسمي سخت ، مصرف سيگار ، اعتياد ، چند قلويي ، عوامل اقتصادي اجتماعي و .... مي باشد .با توجه به اهميت اين موضوع و نداشتن مطالعاتي در اين زمينه در شهرستان تربت حيدريه تصميم به انجام اين بررسي گرفته شد.

مواد و روشها :اين مطالعه به روش توصيفي مقطعي Cross – sectional انجام شده است . تعداد 400نوزاد متولد شده در زايشگاه بيمارستان نهم دي در مدت تحقيق مورد بررسي قرار گرفت . ابزار جمع آوري اطلاعات پرسشنامه اي بود كه از پرسشنامه استاندارد بررسي شيوع تولد نوزاد كم وزن كه توسط وزارت بهداشت انجام شده است گرفته شده است . اين پرسشنامه براي نوزادان متولد شده در زايشگاه يا سزارين شده تكميل شده است و شامل فاكتورهاي متعدد مثل وزن و سن نوزاد ، سن مادر ، بيماريهاي زمينه اي مادر ، مراقبتهاي دوران بارداري ، مصرف مكمل آهن و اسيد فوليك ، فاصله بارداري قبلي ، سواد و شغل مادر و همچنين شوهر بوده است .

يافته ها و نتايج:يافته ها: تجزيه و تحليل يافته ها نشان داد كه 12 درصد نوزادان متولد شده كم وزن مي باشند كه درصد بالايي بوده و قابل تامل مي باشد در اين بررسي 65 درصد ماردان روستايي و 35 درصد شهري بودند و 2/8 درصد زايمان ها نيز پره ترم بوده است . سطح سواد اكثر مادران (5/38 درصد ) در حد راهنمايي بوده است . حدود 83 درصد مادران تحت مراقبت هاي بهداشتي دوران بارداري بوده اند . 2/51 درصد زايمان ها نيز شكم اول بوده است بر اساس نتايج به دست آمده بيشترين درصد نوزادان كم وزن متعلق به حاملگي هاي اول مي باشد ( 8/8 درصد ) و كمترين درصد نوزادان كم وزن متعلق به حاملگي سوم مي باشد ( 2/3 درصد ) همچنين بيشترين درصد نوزادان كم وزن در مادران روستايي بوده است ( 5/7 درصد)

بحث و نتيجه :با توجه به نتايج به دست آموده از اين بررسي مشخص شد كه هنوز درصد نوزادان كم وزن بالا مي باشد همچنين با توجه به اينكه درصد تولد نوزاد كم وزن در مادران روستايي بيشتر از شهري مي باشد كه احتمالاً به دليل كارهاي سنگين تر و بيشتر مادران روستايي و گاهاً ضعف تغذيه اي و مراقبتي در دوران بارداري مي باشد اگر چه كه اكثريت مادران تحت پوشش مراقبتهاي دوران بارداري بوده اند همچنين با توجه به اينكه اكثر نوزادان كم وزن متعلق به زايمان هاي اول مي باشد آموزش و مراقبت هاي قبل از بارداري به اين گروه از مادران بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد . با توجه به نتايج حاصله مسئولين بهداشتي مي بايست برنامه ريزي دقيق تري در زمينه آموزش ها و مراقبت هاي قبل از بارداري – دوران بارداري بخصوص در مناطق روستايي براي مادران نخست زا داشته باشند.