تغذیه با شیر مادر افزایش یا کاهش ؟

دکتر ایرج صابری فرد- گروه توسعه آموزش و پژوهش دانشکده پزشکی

فاطمه رحیمی – کارشناس مامایی بیمارستان فوق تخصصی دکتر شیخ

مقدمه :

کمتر کسی است که در باره اهمیت تغذیه با شیر مادر در دوران کودکی مطلع نباشد، و کمتر روز یا هفته ای است که مطلب جدیدی را دانشمندان در باره تأثیرات شیر مادر از نظر جسمی ، روحی، روانی و .... کشف نکنند. و به ویژه که در سالهای اخیر با تحقیقات بیشتر ، نقش تغذیه با شیر مادر را در وضعیت شخصیتی و رفتاری افراد در سنین جوانی ، میانسالی و حتی کهولت را پیدا کرده اند.

روش تحقیق :

آمارهای ارایه شده نتیجه سه طرح تحقیقاتی کشوری است که دارای خوشه های شهری و روستایی بوده ودر سال های 1376، 1379 و 1384 توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی انجام گرفته است. لذا روند تغییرات در سه تحقیق انجام شده به ترتیب و اختصار به نامهای MICS ،,DHS IMES بیان می شود.

یافته ها:.

- تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 4 ماهگی درشهر، از سال 76 لغایت 84 روند کاهشی داشته و از 62% به 49% رسیده است.

- تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 4 ماهگی درروستا، از سال76 لغایت 84 روند کاهشی داشته و از 69% به 50% رسیده است.

در کل شهرها و روستاهای کشورتغذیه انحصاری با شیر مادر تا 4 ماهگی از 66% به 4/49% کاهش یافته است.

- تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی در شهر، از سال 76 لغایت 84 روند کاهشی داشته و از 3/53% به 7/22% رسیده است.

- تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی در روستا، از سال 76 لغایت 84 روند کاهشی داشته و از 7/57% به 24% رسیده است.

در کل شهرها و روستاهای کشور تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی از 44.1% به 23.1% در فاصله سالهای 79 تا84 کاهش یافته است.

- تداوم تغذیه با شیر مادر تا 12 ماهگی در کل کشور روند ثابت یعنی 90% را دارد.

- تداوم تغذیه با شیر مادر تا 23 ماهگی از سال 79 تا سال84 از 38% به 42% افزایش نشان می دهد.

نتیجه گیری و پیشنهاد:

کاهش تغذیه انحصاری تا 4 ماهگی و 6 ماهگی در روستاها نسبت به شهرها، روند شدید تری را نشان می دهد.

کاهش تغذیه انحصاری ، نشانه شروع زود رس مواد غذایی به کودک است که مشکلات زیادی در سلامتی و شیر دهی وی ایجاد خواهد شد.افزایش تداوم شیر دهی مایه امیدواری است ، ولی با این وجود 58% از کودکان کشوراز تداوم تغذیه با شیر مادر تا دو سالکی محروم هستند.استفاده از گول زنک ، شیشه، بطری و شیر خشک از عواملی هستند که در تغذیه انحصاری و تداوم شیر دهی نقش مهمی دارند.رعایت اصول شیر دهی صحیح به مادران در دوران بارداری و حمایتهای آموزشی در هفته اول پس از زایمان برنامه ریزی بیشتری را میطلبد.تقویت مهارت کارکنان شبکه های بهداشتی درمانی و پرسنل زایشگاهها به شدت احساس مشود.