درمان :
هدف از درمان در اسهال جایگزین کردن مایعات و الکترولیتهای از دست رفته می باشد .بدین معنی که به همان مقدار که کودک مایعات دفع می کند باید از طریق خوردن جبران شود تا علایم کم آبی ایجاد نشود .بهترین راه جبران مایعات از دست رفته مصرف ORS می باشد که راهی آسان وقابل انجام در منزل نیز می باشد .فقط در مواردی که بیمار کم آبی شدید داشته باشد وقادر به خوردن مایعات نباشد راه وریدی (مایع درمانی تزریقی باسرم) را انتخاب می نماییم، ولی به محض اینکه بیمار قادر به خوردن بود به تدریج راه تزریقی را قطع نموده ومایع درمانی خوراکی را ادامه می دهیم.برای تمام اسهالها آنتی بیوتیک تجویز نمی شود
درمان خوراکی با محلول
( او آر اس ) بهترین ، ساده ترین ، بی خطر ترين وارزانترین راه است
رژيم غذايي مجازو غير مجاز :
هیچگونه تغییری در رژیم غذایی بیمار داده نمی شود ،سوپ وغذاهای کودک حاوی روغن باشد ، کته ماست ، فرنی ، چای کمرنگ کم شیرین ، دوغ و....جهت تغذیه کودک مفید است .(مصرف دوغ با نمک حتی برای کودکان زیر یک سال نیز مفید است ). از مصرف نوشابه و آب میوهای بازاری باید پرهیز شود .آب هندوانه ، آب پرتقال تازه ، آب هویچ و کمپوت سیب کم شیرینی نیز مفید است
هدف کلي:رفع کمآبي کودک به دنبال دفع زياد مايع از طريق مدفوع يا استفراغ
اسهال چیست ؟
افزایش ناگهانی تعداد دفعات مدفوع آبکی را اسهال می گویند .
اسهال، علامتي از اختلال در جذب آب والکترولیتها ودفع غیر طبیعی آنها به دلیل صدمه وارد شده به پوشش مخاطی روده می باشد.
علل اسهال :عوامل متعددی مانند ویروسها ، باکتری ها ، قارچها، انگلها ومصرف آنتی بیوتیکهای خوراکی و ملینها می توانند منجر به اسهال شوند .
اسهال مزمن :اسهالی که بیش از 2 هفته طول کشیده باشد را اسهال مزمن می گویند که اين وضع غالبا حاصل از شرايط مزمني نظير مشکلات سوء جذب، بيماريهاي التهابي روده، نقص سيستم ايمني و ... ميباشد.
عوامل مستعدکننده:
کودکان با سن پایین بيشتر مستعد اسهال هستند و شدت اسهال در آنها بيشتر است(سيستم ايمني کودکان به دليل عدم تماس با عوامل بيماري زاي متعدد از آنتيباديهاي اکتسابي به اندازه کافي برخوردار نيست)،شیرخوارانی که که با شیر مادر تغذیه نمی شوند،سوءتغذيه و ضعف سيستم ايمني، فقدان آب آشاميدني سالم ، عدم رعایت نکات بهداشتی بخصوص شستن دست ،عدم نگهداری صحیح مواد غذایی ،ازدحام جمعيت ،مسافرت به کشورهاي ديگر، آلرژي مواد غذايي، استرس حاد، تجويزآنتي بيوتيکها و ...
آموزشهاي خود مراقبتي:
در جریان بیماریهای اسهالی ، استفراغ بعلت اختلال الکترولیت ها ایجاد میشود ، و با اصلاح تدریجی آن استفراغ متوقف خواهد شد ومعمولا نیازی به داروهای ضد استفراغ پیدا نمی شود .مایعات را از مقدار کم با فواصل نزدیک شروع نموده و به تدریج بر حجم مایع اضافه نموده وفواصل را طولانی تر نمایید.تغذيه با شير مادر بايدادامه يابد.در صورت وجود استفراغ از دادن مایعات ولرم با حجم زیاد خودداری شود، چون باعث تشدید استفراغ خواهد شد.جهت تغذیه،از مایعات کم شیرین و خنک استفاده نمایید .پس از مايع درماني در اولين فرصت رژيم معمولي بر حسب تحمل شروع شود،زيرا دادن به موقع غذاي طبيعي ميتواند تعداد دفعات مدفوع و اتلاف وزن را کاسته و طول مدت بيماري را کوتاه سازد. ابتدا از غذاهای نرم مثل فرنی و سوپ شروع کرده و بتدریج از غداهای سفت استفاده نمایید .(بعد از قطع استفراغ بلافاصله غذاهای جامد را شروع نکنید!)مايعدرماني خوراکي با محلول ORS جهت جايگزيني مايع و الکتروليت پس از هر بار دفع و استفراغ ضرورت دارد .
توجه :استفراغ مانع از مايع درماني نميشود.در صورت استفراغ محلول خوراکي به مقدار کم و مکرر به کودک خورانده شود . (در شیرخواران کوچکcc 5 و در کودکان cc10 هر5دقیقه )( 1تا 2 قاشق مرباخوری هر 5 تا 10 دقيقه)ORS را به طور متناوب همراه با آب، شير مادر يا فرمولابه کودک بدهيد.جهت پيشگيري از انتقال عفونت، دستها به طور دقيق و مرتب شسته شود. ناحيه پرينه خشک و تميز نگه داشته شود و پوشک به طور مکرر تعويض نموده و براي جلوگيري از پخش مدفوع از پوشک مناسب استفاده شده و محکم بسته شود.
در صورت بروز هر يک از موارد ذيل به پزشک اطلاع دهيد:سن کمتر از 6 ماه،بروز علایمی نظیربی قراری یا بیحالی ،عدم توانایی در آشامیدن ، تب بالا ، اسهال داراي خون، تشديد اسهال، تشديد استفراغ، دل درد و علايم کمآبي شامل خشکي پوست ، رنگ پريدگي و سردي انتهاها، کاهش حجم ادرار، نبض و تنفس بالا