انسداد راه هوایی به وسیله یک جسم خارجی، شایعترین عامل در توقف تنفسی در کودکان است.

دريافت فايل pdf

90% مرگ و میر در کودکان در اثر انسداد مجرای تنفسی در سن زیر 5 سال اتفاق می افتد و 65% در کودکان کمتر از 1 سال است.

شایعترین اجسام خارجی که به هنگام دم فرو کشیده می شوند غذا به خصوص آجیل و لقمه غذایی و قطعات اسباب بازی هستند.

اولین اقدام در برخورد با انسداد راه هوایی برقراری یک راه هوایی مناسب و باز نمودن مجاری هوایی است. با یک اقدام ساده و باز کردن راه هوایی گاهی تنفس بیمار بهبود می یابد و نیاز به اقدام دیگری نیست.

با کودکی روبرو می شوید که در ضمن غذا خوردن ناگهان شروع به سرفه کرده و برای تنفس تقلا می کند و به هنگام دم صدایی بلند و ریز از او شنیده می شود.

قدمهایی که به هنگام انسداد مجرای تنفسی کودکان باید برداشته شود:

اگر کودک هوشیار است، سرفه می کند و می کوشد حرف بزند و یا فریاد بکشد.

1- او را به سرفه کردن و نفس کشیدن تشویق نمایید.

اگر سرفه کودک ضعیف تر و یا کاملا متوقف گردید، اگر صورتش کبود شد، اگر صدای تنفس او ریز شد و یا نتوانست به هیچ وجه صدایی از گلویش خارج کند، و یا تنفسش کاملا متوقف شد، باید به او در خارج کردن جسم خارجی از راه هوایی، قبل از اینکه بیهوش شده و به زمین بیفتد کمک کنید.

2- به تعداد 6 تا 10 فشار بر شکم او وارد کنید با استفاده از مانور هایملیش (Heimlich)

روش انجام مانور هایملیش برای کودکی که ایستاده و یا نشسته است (هوشیار):

پشت کودک بایستید و دستهایتان را به دور کمرش حلقه بزنید.

دستها را مشت کنید و در قسمت بالای شکم او قرار دهید، میان ناف و قاعده جناغ سینه (انگشت شست شما باید روی بدن او باشد).

مشتتان را با دست دیگر خود بگیرید.

چند فشار شدید و سریع به طرف بالا یکی پس از دیگری وارد آورید.

توجه داشته باشید! دقت بیشتری را به هنگام اعمال فشار بر قفسه سینه کودکان خردسال (سن 2-3) اعمال کنید.

فشار بر شکم را ادامه دهید تا هنگامی که جسم خارجی بیرون آید و کودک تنفس راحت را شروع کند و یا هوشیاری خود را از دست بدهد

اگر کودک هوشیاری خود را از دست بدهد

3- دهانش را باز کنید و اگر یک جسم خارجی می بینید سعی کنید آن را با انگشتانتان خارج کنید.

مثل بزرگسالان به وسیله گرفتن فک پایین و زبان او میان شست و سایر انگشتان، دهان بچه را باز کنید. گرچه برخلاف روش بزرگسالان نباید انگشتها را کورکورانه داخل دهان کرد. داخل دهان را نگاه کنید و اگر واقعا جسم خارجی را می بینید سعی کنید آن را با انگشتان خارج کنید

4- سر مصدوم را به عقب خم کرده و سعی نمایید به او تنفس مصنوعی بدهید (دهان به دهان یا دهان به بینی)

اگر موفق شدید که هوا را به داخل ریه های او وارد کنید به طوری که سینه اش بالا آید.

تنفس با فاصله 5/1-1 ثانیه بدهید، نبض گردن را بررسی کنید، تنفس مصنوعی را با فشار بر قفسه سینه یا بدون آن ادامه دهید

برای بررسی نبض در گردن: دو انگشت را روی نای در قسمت وسط گردن بگذارید. انگشتان خود را به کنار و پایین بلغزانید به داخل شیار میان نای و عضلات گردن و به آرامی فشار دهید. 5 الی 10 ثانیه برای احساس نبض صبر کنید. اگر نبض کودک را حس کردید یعنی که قلب بچه ضربان دارد در این حال فقط تنفس مصنوعی بدهید، در هر دقیقه 15 بار به او تنفس بدهید.

به یاد داشته باشید! هر چند وقت، نبض گردن را بررسی کنید.

اگر مقاومت در برابر جریان هوا وجود ندارد و نمی توانید به کودک تنفس مصنوعی بدهید.

5- تعداد 6 تا 10 فشار بر شکم وارد کنید با استفاده از مانور هایملیش.

کودک را به پشت، در حالی که صورتش رو به بالاست، قرار دهید.

اگر او بر زمین قرار دارد، کنار پاهایش زانو بزنید و اگر او را روی میز قرار داده اید، کنارش بایستید.

یکی از دستهایتان را در قسمت بالای شکم بچه قرار دهید، میان ناف و قاعده استرنوم و دست دیگر را روی دست اولی بگذارید.

توجه داشته باشید! برای فشار بر قفسه سینه، رانهای کودک خردسال را همانند بزرگسالان میان دو پای خود قرار ندهید.

کودک را به پشت، در حالی که صورتش رو به بالاست، قرار دهید.

اگر او بر زمین قرار دارد، کنار پاهایش زانو بزنید و اگر او را روی میز قرار داده اید، کنارش بایستید.

یکی از دستهایتان را در قسمت بالای شکم بچه قرار دهید، میان ناف و قاعده استرنوم و دست دیگر را روی دست اولی بگذارید.

توجه داشته باشید! برای فشار بر قفسه سینه، رانهای کودک خردسال را همانند بزرگسالان میان دو پای خود قرار ندهید.

10-6 فشار سریع و محکم به طرف بالا بر شکم او وارد کنید.

مطمئن باشید که هر فشار از فشار بعدی جداست، فشارها را به طور مداوم وارد نیاورید

پس از وارد آوردن فشار بر شکم، مراحل 3 تا 5 را برای خارج نمودن جسم خارجی تکرار کنید تا هنگامی که شیرخوار تنفس را از سر بگیرد و یا تا زمان موفقیت کامل خود در انجام تنفس مصنوعی

 

منابع :

1- احیا قلبی ریوی. دکتر سید سعید جهان بخش، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 1385

2- فوریتهای پزشکی برای همه. ایلان یاشوآ، نشر گل آفتاب

- اورژانس های اطفال. دکتر حسن ابوالقاسمی، انتشارات نور دانش