كم خوني :

كم خوني عبارت است از كاهش هموگلوبين خون و در نتيجه كاهش اكسيژن رساني به بافتها .

كم خوني در اثر كمبود اسيد فوليك :

معمولا در طي عفونتها يا در اثر رشد سريع مشاهده مي شود . مصرف بعضي داروها مانند كوتريموكسازول و داروهاي ضد تشنج نيز سبب كاهش اسيد فوليك مي شود .

كودكاني كه با شير بز تغذيه مي شوند، در معرض كمبود اسيد فوليك قرار دارند.سن شايع آن 7-4 ماهگي است.كم خوني سبب تحريك پذيري ، بي اشتهايي و رنگ پريدگي شير خوار مي گردد .

كم خوني ناشي از كمبود B12 :

بين سنين 9 ماهگي تا 10 سالگي ديده مي شود كه علاوه بر وجود علايم ناشي از كم خوني مگالوبلا ستيك ( در مبحث كمبود اسيد فوليك آمده است ) گلوسيت ( زبان صاف ، قرمز ، دردناك ) و علايم عصبي نيز ممكن است ديده مي شود . معمولا به علت رژيم گياهخواري ديده مي شود .

كم خوني فقر آهن :

شايعترين علت كم خوني در جهان است . بطور شايع در شير خواران 24-6 ماه و نوجوانان ديده مي شود . در صورت مشاهده فقرآهن در سنين غير از سنين ياد شده بايستي بيمار از نظر خونريزي مزمن ( بخصوص از دستگاه گوارش ) مورد بررسي قرار گيرد.

در كم خوني فقرآهن مي توان بي اشتهايي ، بي حوصلگي ، كم خوابي ، تحريك پذيري ، رنگ پريدگي ، تمايل به خاك خوري ، كاهش حافظه و افت ضريب هوشي را ديد .

پيشگيري همراه با شروع تغذيه كمكي بايد براي تمام شير خواران قطره آهن شروع شود و حداقل تا سن يك سالگي ادامه يابد . بعضي صاحبنظران معتقدند براي پيشگيري از فقر آهن درمان بايد تا 4 سالگي ادامه يابد .

نكات مهم در تجويز آهن :

• در صورتيكه با معده خالي مصرف شود جذب آن بهتر است .
• در صورت عدم تحمل با غذا بعد از غذا يا شير مصرف شود .
• ميتوان بصورت دوز واحد روزانه مصرف نمود ولي مقادير بالا بهتر است . در دفعات جداگانه استفاده شود .
• بايد دقت شود روي دندانهاي شيرخوار ريخته نشود و عقب زبان يا حلق ريخته شود . مصرف تركيبات حاوي ويتامين C و آبليمو در جذب آهن موثرند .
• شستشوي دندانهاي شير خوار با انگشت بعد از تجويز آهن لازم است .
• ممكن است مدفوع سياهرنگ شود .
• هنگام عفونتها بخصوص عفونتهاي گوارشي نبايد از تركيبات آهن استفاده كرد زيرا باعث تشديد عفونت مي گردد .

منابع غذايي آهن :

• گوشت قرمز كه آهن موجود در آن بيشترين ميزان جذب را دارد. بايد تأكيد شود كه والدين فيبر گوشت را به شير خواران بدهند استفاده از آبگوشت از ارزش آن مي كاهد .
• زرده تخم مرغ
• سبزيجات
• شيرگاو آهن كمي دارد و جذب آن خوب نيست و كودك زير يك سال نبايد با شير گاو تغذيه شود.