دكتر سيد حسين حسن پور آونجي - متخصص كودكان و نوزادان - دانشگاه علوم پزشكي ايران -  رئيس بخش اعصاب بيمارستان كودكان حضرت علي اصغر (ع)

 

 ويتامين B6 (پريدوكسين ) از ويتامين هاي محلول درآب و به اشكال مختلف بوده كه فرم فعال آن پيروكسال 5 فسفات در فعاليت بيش از 50 آنزيم متابوليكي از جمله دكربوكسيلاز ، ترانس آميناز ، هيدروكسي متيل ترانسفراز و بقاي تعادل نوروترانسميترهاي سيستم عصبي و غيره دخالت داشته و كمبود و افزايش آن هر دو ميتواند باعث اختلالات عصبي بويژه در شيرخواران و كودكان بصورت حملات تشنجي ، هيپوتوني ، بيقراري ، ميكروسفالي ،كندذهني و نوروپاتي محيطي گرددبعلاوه كمبود آن درپوست مي تواند باعث اختلالاتي ازجمله درماتيت سبوره ، گلوسيت و استوماتيت و در سيستم خوني باعث آنمي ميكروستيك و هيپوكروميك گردد.

افزايش اين ويتامين و مواد مصرفي بالا بخصوص در بالغين مي تواند باعث بروز نوروپاتي حسي گردد.

ميزان مورد نياز آن در شير خواران زيريكسال 6/0-3/0 ميلي گرم و در بالاي يكسال 3-1 ميلي گرم در روز بوده كه با افزايش پروتئين غذا بيشتر مي شود. اين ويتامين نسبت به اشعه اولتراويوله واكسيداسيون و حرارت حساس بوده و لذا درغذاهاي جوشيده و در مصرف كنندگان شير بز بخصوص كودكان زير يكسال اگر دريافت آن به كمتر از 1/0 ميلي گرم درروز برسد و در  كودكان دچار سوء تغذيه ممكن است باعث بروز علائم شود .

مهمترين عوارض كمبود آن در شير خواران تشنج وبيشتر بصورت آسپاسم شيرخوارگي و در سنين بالاتر بصورت نروپاتي محيطي وبيشتر از نوع حسي مي باشد . گرچه علائمي بصورت بيقراري ، تحرك پذيري هيپوتوني ،‌ميكروسفالي و كند ذهني ميتواند باعث بروز علائم شود.

حملات تشنجي حاصل از كمبود ويتامين B6 مي تواند بصورت كمبود ژنتيكي اتوزم مغلوب ، يا كمبود تغذيه اي و يا در اثر مصرف طولاني مدت بعضي از داروها مانند ايزونيازيد ، سيكلوسرين ، هيدرولازين و پني سيلين آمين ديده شود .

اين حملات تشنجي به داروهاي ضد تشنجي پاسخ نداده و در الكتروآنسفاگرافي آنها تغييرات شديد بصورت هيپس آريتمي ديده مي شود كه با تجويز پيردوكسين با دوز بالا 50-100ميلي گرم در نوزادان و 30-10 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم در شير خواران باعث كنترل تشنج و نرمال شدن  EEG ميشود و مقدار 5-300 ميلي گرم در روز براي جلوگيري از تشنج لازم است .

دراين مقاله سعي مي شود پيرامون عوارض كمبود و افزايش ويتامين B6 در كودكان مبتلا و دچارسوء تغذيه  ،علائم و خصوصيات آن بويژه تشنجات حاصل از كمبود و با معرفي چند شير خوار مبتلا ونحوه درمان و پيشگيري و پيگيري آن ها بحث شود تا انشاءا... امكان آمادگي بيشتر همكاران و جامعه پزشكي در تشخيص و برخورد مناسب اين بيماران و كاهش عوارض حاصل ازآنها فراهم گردد.